Gdybyś tak musiał stanąć dzisiaj do egzaminu czy quizu z przyrody, ciekawe, czy potrafiłby wiele powiedzieć o budowie i działaniu ludzkiego organizmu? A przecież każdy, kto chce samodzielnie kierować swoim rozwojem, musi znać właściwości swojego ustroju – osobnicze i te, które charakteryzują cały rodzaj ludzki. Zwłaszcza trzeba się orientować choćby pobieżnie w cechach właściwych okresowi dojrzewania, bo jest to okres największych przemian w ustroju.

U chłopców okres właściwego dojrzewania obejmuje mniej więcej wiek 14 do 18 lat. Z tych roczników rekrutuje najwięcej zwolenników ćwiczeń i duże się u nich obserwuje zainteresowanie kulturystyką. Warto więc poznać bliżej, jakie przemiany zachodzą wówczas w ustroju i jaki to ma wpływ na dobór ćwiczeń i sposób ich uprawiania.

Właściwości anatomiczne okresu dojrzewania

Charakterystyczne dla ustroju ludzkiego jest to, że rozwoj przebiega w nim jakby falami: po okresach „mężnienia” organizmu następują okresy „bujania”, czyli przyspieszonego wzrostu. Lata dojrzewania są właśnie drugim z kolei okresem bujania. Wejscie w okres dojrzewania charakteryzuje się przede wszystkim znacznym przyspieszeniem wzrostu ciała, przy czym wskaźnik wzrostu jest największy między 14 a 15 rokiem życia. Jego wielkość przeciętna wynosi ok. 6 cm rocznie, osobniczo może sięgać 10-12 cm.

Wzrost ciała jest wynikiem wydłużenia się kości, zwłaszcza długich kości kończyn dolnych. Kość długa składa się z trzonu i dwóch głów. Miejscem , w którym kość narasta, wydłuża się, jest połączenie trzonu z głową kości, czyli nasada. W młodym wieku ta część kości jest jeszcze zbudowana z tkanki miękkiej, plastycznej tzw. chrząstki nasadowej.
To właśnie tworzą się nowe komórki, powodujące wzrost kości na długości. Z czasem chrząstka nasadowa twardnieje w zupełności i kość przestaje rosnąć. Dzieje się to zazwyczaj między 18 a 20 rokiem życia.

Kto chce być wysoki, ten w okresie wzrostu kości musi robić wszystko, aby tego procesu nie hamować. Przede wszystkim nie wolno wzmagać ucisku na chrząstki nasadowe kości. Wyobraźmy sobie rosnącą kość, jako ściśniętą sprężynę dążącą do rozciągnięcia się, sprężynę, której końce połączone są bocznie gumowymi taśmami. Jeśli moc gum przewyższa moc sprężyny, to nie zdoła się rozciągnąć. Jeśli mięśnie wiążące z sobą kości są zanadto rozwinięte, za silne, to rosnąca kość pęcznieje, ale nie wydłuża się lub czyni to z dużymi przeszkodami. Dlatego nie wolno rozwijać mięśni przez zbyt intensywne ćwiczenia siłowe, dopóki trwa proces rośnięcia kości.

Wraz ze wzrostem przebywa ciału wagi, ale ten proces nie przebiega całkowicie równolegle, toteż w pierwszym okresie dojrzewania młodzież na ogół razi chudością. Mięśnie, owe elastyczne gumy wiążące ze sobą kości, dążąc za ich wzrostem rozciągają się w tym okresie i ich siła słabnie (SIŁA MIĘSNI JEST PROPORCJONALNA DO ICH POPRZECZNEGO PRZEKROJU). Ponieważ w tym czasie, jak już było powiedziane, nie wolno pracować nadmiernie nad rozwojem mięśni, cały wysiłek należy skierować na to, aby utrzymać ich elastyczności i zdolność skurczową. Uzyskuje się to przez krótkotrwałe ćwiczenia o dużej dynamice ruchu, a więc głównie ćwiczenia gibkości (mocowanie, walka wręcz, ćwiczenia terenowe itp.).

W miarę jak zanika proces wzrostu kości, wzmaga się rozwój muskulatury, tak że w wieku lat dwudziestu oba te układy, kostny i mięśniowy, osiągają już pełny swój rozmiar anatomiczny. Wówczas praca siłowa nad ukształtowaniem sylwetki może być podjęty w pełnym wymiarze.
(Dokończenie nastąpi)
Przygotował: Ignacy.
Rej.296a./Medycyna-27/ 2011.03.17/
Ostatnia aktualizacja: 2011.03.22. Godz. 15:59