Piwnica dla elity
W lipcu 1967 roku na warszawskim Rynku Starego Miasta powstał ekskluzywny „Klub Muzyki Współczesnej”, czyli połączenie ambitnego muzykowania z dobrą kuchnią i wytwornymi napojami, przeznaczony dla elity artystycznej stolicy. Lokal mieszczący się w przysłowiowej piwnicznej izbie założyła popularna wówczas piosenkarka Wanda Warska razem z mężem Andrzejem Kurylewiczem, znanym kompozytorem, jazzmanem oraz twórcą muzyki filmowej.

Wydarzenie zelektryzowało socjalistyczną „warszawkę” znającą dotychczas tylko kawiarnie państwowe, spółdzielcze lub zakładowe. Popularny felietonista Jerzy Waldorff, który skomentował wydarzenie na lamach tygodnika „Świat”, podkreślił, że tych piwnic, połączonych do kupy w jedną, było najpierw trzy, a wszystkie tak zawalone cegłami i pełne różnego barachła, że trzeba było legionu robotników, aby to oczyścić. Jedną odgruzowywało pobliskie seminarium duchowne, drugą zaś pułk piechoty, a Wanda stała tylko w przejściu i pilnowała, żeby się obie strony nawzajem ideologicznie nie pozrażały. Jakkolwiek się działo, rezultat okazał się prześliczny. W różnych zakamarkach muru, występach, poutykane kunsztownie – skąd ona je wzięła?! – stare instrumenty: trąbki – sygnałówki, bezwentylowe puzony, a w kącie stał bęben dawny, wojskowy. Znawcy historii twierdzili, że to na nim bito werble, kiedy Napoleon wkraczał uroczyście do sypialni pani Walewskiej.

W tym samym czasie sławna stała się piwnica, w Krakowie, w Pałacu pod Baranami, w której występował kabaret założony przez Piotra Skrzyneckiego. Lokal ten również miał niepowtarzalny styl i klientów. Bawili się w nim profesorowie, lekarze, prawnicy i śmietanka intelektualna Krakowa. Jeśli ktoś zaczynał mieć problemy z utrzymaniem pozycji poziomej, to szybko wypadał z towarzystwa i od tej pory już przed nim był szlaban. Podobną zasadę postanowiła wprowadzić Wanda Warska, ale potrzebowała do tego osoby wielce zaufanej.

Były to zadanie trudne, gdyż nie ukształtowały się jeszcze w polskiej gastronomii standardy zachodnie w zawodzie tzw. ochroniarza. W krajowych podrzędnych lokalach taką funkcje spełniał będący na lekkim rauszu szatniarz, który z reguły zajmował się zapijaczonymi gośćmi dając im kopa w d.... Przeważnie było to rosłe chłopisko z dużym brzuchem i dłońmi jak bochny chleba, które bez pomocy ówczesnej milicji potrafiło spacyfikować rozrabiaków.

Najgorsze było jednak to, że człowiek ten wyglądem nie odbiegał od „szarej masy”. Można było trafic na ponuraka, który wykonywał swoje obowiązki zawodowe w sweterku i bez wdzięku, a takich Wanda nie cierpiała. Tu i ówdzie można było spotkać rosłych, młodych sportowców w obcisłych koszulkach, dżinsach lub dresach. Oni również nie przypadli Wandzie do gustu. Grymasiła, gdyż bywała w Paryżu, a tam w lokalach użyteczności rozrywkowo–gastronomicznej widziała kandydatów odpowiednich do swojego lokalu. Fizycznie sprawnych i skutecznych i przy tym kulturalnych, o nienagannych manierach, znających kilka obcych języków i ubranych w markowe garnitury.

Pierwsza przymiarka
Było to okropnie dawno, a ja miałem dwadzieścia parę lat, co oznaczało, że byłem nieprzyzwoicie młody i świeżo po krajowych i międzynarodowych sukcesach w zawodach kulturystycznych. Trenowałem wtedy w warszawskim klubie kulturystycznym „Syrenka”, gdzie instruktorem, obok Henryka Jasiaka, był najwszechstronniejszy wówczas polski sportowiec Marian Rossa – dziesięcioboista, lekkoatleta, ciężarowiec, kulturysta i tak dalej. Na treningi przychodził też wysoki, ładnie zbudowany architekt - Janusz Topolewski, jak się później okazało – narzeczony znanej piosenkarki Anny German, która przyjaźniła się z Wandą Warską. Musieli mieć już jakieś wiadomości o mnie, bo tenże młody człowiek, w przerwach między ćwiczeniami zaczął przepytywać Mariana na mój temat. Chodziło o to, kim jestem, skąd pochodzę, jak się zachowuję i takie tam różne szczegóły. Warska potrzebowała „pracownika” do swojej piwnicy. Wśród znajomych rozpuściła wieści, że szuka silnego, sprawnego, z prezencją i niegłupiego w jednej osobie.

Kandydatów było wielu, ale jakoś nikt nie mógł się załapać, bo Warskiej ciągle coś nie pasowało - albo wygląd nie taki jak trzeba, albo rozum w powijakach, a tu konieczny był poziom, bo towarzystwo „piwniczne” odznaczało się wysokim ilorazem i „znakiem jakości”.

Zapotrzebowanie na supermena
Jak pamiętam, podchody właścicielki muzycznego Klubu trwały dwa miesiące. W końcu mój kolega z siłowni zaprosil mnie na rozmowę, przybył z uroczą i wielce sympatyczną Anną German i przedstawił konkretną propozycję:
- Zarobisz, poznasz ciekawych ludzi, wejdziesz do wielkiego świata. A jakby pojawiło się tam jakieś niestosowne towarzystwo, wówczas stosownie do sytuacji przemówisz, a jeżeli nie poskutkuje, to delikatnie za ubranko lub inaczej, w zależności od „zapotrzebowania”, kogo trzeba, oczywiście kulturalnie, żeby nie było awantury, a zresztą wiesz, jak to trzeba robić. Krótko mówiąc - gość ma zniknąć z pola widzenia! To co? Pasuje?
Przyznaję, że zaskoczył mnie słowami „wiesz, jak to trzeba robić”. Podejrzewam, że informatorem jego lub Wandy był jeden z moich podwórkowych kolegów, w tym czasie już znanych aktorów - Włodzimierz Press, Jerzy Zelnik lub ktoś inny, kto wyrósł na człowieka i pamiętał nasze potyczki z chłopakami ze Starówki lub „krwawe” sparringi w sekcji bokserskiej warszawskiej „Polonii”. A może kumpel z wojska z formacji szkolącej do specjalnych zadań?

W sumie „pasowało”, ale było też pewne ryzyko, które brało się stąd, że dosłownie obok mieścił się renomowany „Krokodyl” i wiele lokali z wyszynkiem – będących przystanią dla wszystkich chętnych, począwszy od dygnitarzy a skończywszy na pijaczkach i menelach ostatniej kategorii. Jak się jeden z drugim ubzdryngoli, to pomyli drzwi wejściowe i wpakuje się do mojej piwnicy. Byli też groźniejsi, tak zwani turyści z innych dzielnic, regularnie starający się pięściami opanować „Starówkę”. Ponieważ jednak nudno było żyć bez ryzyka, poszedłem na pierwsze spotkanie z właścicielką Piwnicy. Musiałem zrobić na niej wrażenie, bo zostałem od razu przyjęty. Moim strojem służbowym stał się garnitur, żadnego tam dresiarstwa, czy bicepsówek! Krawat, buty na glanc, gładko ogolona buźka, dobra woda po goleniu i eksportowy uśmiech. Godziny pracy: 0d 19 do 3 rano.

Jadą goście, jadą...
No i zaczęło się. Wszystko było już gotowe do otwarcia Piwnicy: Goście mieli pojawiać się tylko od poniedziałku do środy, a resztę dni tygodnia poświęcano tam na przygotowanie nowego repertuaru.

Wcześniej wysłano zaproszenia do przedstawicieli świata sztuki. Na otwarciu była kulturalna śmietanka stolicy, między innymi Gustaw Holubek z aktorką Magdą Zawadzką, Andrzej Wajda z Beatą Tyszkiewicz, Lucjan Kydryński z Haliną Kunicka, Adam Hanuszkiewicz z Zofią Kucówną, Edward Dziewoński, Jan Kobuszewski, Wiesław Michnikowski, Wojciech Siemion, Wojciech Młynarski. Wpadli też Daniel Olbrychski oraz Janusz Głowacki, których znałem z treningów kulturystycznych. Zjawili się też dygnitarze z telewizji i radia. Krótko mówiąc – miałem przyjemność witać zgromadzenie, którego na żadnym filmie nie dało się obejrzeć w takim zagęszczeniu. Niewielki zespół muzyczny pod kierunkiem Nahornego - ówczesnej sławy jazzu - już czekał. Na posterunku był też pierwszy kucharz z „Bristolu”, najlepszego hotelu w Warszawie.

Klimat społeczny był więc bardzo interesujący, natomiast klimat zdrowotny był fatalny, bo prawie wszyscy ćmili papierosy. Niby wszędzie paliły się świeczki, mające likwidować dym, ale w praktyce raczej dym likwidował świeczki. Kto tylko przychodził, od razu sięgał do kieszeni i wyciągał paczkę papierosów. Nie było jeszcze takich kampanii antynikotynowych jak obecnie, palenie było taką samą normą jak jedzenie czy spanie. Kto nie palił, ten nie liczył się w towarzystwie, a ponieważ wszędzie obowiązywał szpan, więc każdy dymił tak, że zza tego dymu czasem trudno było rozpoznać człowieka. Jako kulturysta oczywiście nie znosiłem dymu papierosowego, więc najchętniej wychodziłem na zewnątrz, wentylowałem płuca świeżym powietrzem i dopiero tak przewietrzony wracałem do środka, aby zobaczyć, czy wszystko jest w porządku. Przeważnie było, bo na ogół szacowni goście dbali o swoją reputacji i nie istniała potrzeba wyniesienia kogoś pospiesznie.

Od razu przyznam, że muzyka jazzowa, szczególnie jej odmiana „modern” i ten dym z papierosów nie najlepiej oddziaływały na moje samopoczucie, ale towarzystwo było znakomite, zarobek średni, szefowa pełna dobroci i troski. więc jakoś oswajałem się z tą „stratosferą” piwniczną.

Lekcje „dobrego wychowania”
Zawsze witałem gości mi znanych, których zapraszałem do środka, ale zdarzali się też artyści, którzy nie mieli zaproszenia i których ja nie znałem. Oni to po zaliczeniu już kilku sąsiednich lokali z wyszynkiem zapałali chęcią posłuchania śpiewu Wandy

Dość szybko opracowałem sobie sposób na zawianych artystów. Z każdym z nich witałem się, ściskając im dłoń tak serdecznie, aż im wychodziły oczy na wierzch. Do tej wstępnej serdeczności dochodziła informacja, że akurat brakuje miejsc. Metoda okazywała się skuteczna, szybko i bez szemrania odchodzili w ciemność miasta.

Najgroźniejszą kategorią fanów piosenkarki Warskiej byli osobnicy wychodzący w stanie upojenia z „Krokodyla”. Zaintrygowani odgłosami muzyki docierającej do chodnika, kręcili się w kółko, szukali jej źródła, natomiast ci mniej zamroczeni alkoholem trafiali do właściwej klatki schodowej. Na takich też byłem przygotowany. Robiłem im „a kuku” z zaskoczenia. Wejście do klatki i dalej na korytarz nie było oświetlone. Będąc niewidocznym, z daleka widziałem wchodzącego do klatki. Jeśli go rozpoznawałem lub słyszałem znany sobie głos, to zapalałem światło, żeby gość nie stresował się zbyt długo. Wszyscy inni musieli po omacku szukać wejścia do piwnicy, powoli posuwając się do przodu. Miałem więc czas na przepytanie ich, po co tu idą i czy przypadkiem nie zgubili drogi do celu. Przeważnie grzecznie zawracali. Zdarzali się oczywiście mniej rozgarnięci, którzy parli do celu jak muchy do miodu.

Nad wejściem świeciła się mała lampka. Była ustawiona tak, że gościowi, który akurat próbował schodzić w dół, od razu świeciła w oczy, ja natomiast wychodziłem mu z ciemności. To było dobrze pomyślane, bo w razie czego można było huknąć gościa zupełnie anonimowo. Jak był pijany, mógł pomyśleć, że mu się sufit na łeb wali i nie ryzykował już ponownej penetracji miejsca, którego nie znał.

Żule u wejścia
W ciągu pierwszych miesięcy oswoiłem się z obowiązkami, Wanda to widziała, doceniała i... była ekstra premia. Ale najważniejszy sprawdzian moich umiętności kulturalno–perswazyjnych był dopiero przede mną. Pewnego razu u wejścia do mojej piwnicy pojawiła się grupa zakapiorów z Nowego Miasta, zwanych bandziorkami. Zapełnili cały korytarz, było ich dwudziestu, więc musiałem zastosować strategię powolnego rozpoznania. Na początek wyłowiłem z grupy przywódcę i zaprosiłem go do środka, przykazując jednocześnie pozostałym, aby poczekali parę minut, bo jednak może nie trafili gdzie trzeba. Jakby co, to szef zaraz wyjdzie i opowie, jak było.
Przywódca, chłop na schwał, poczuł się zaszczycony, bo zobaczył, że wprowadzam go w towarzystwo ludzi powszechnie znanych, a jak mu szybko podano kawę i kilka kremówek, to go jeszcze bardziej utwierdziło w przekonaniu, że jest tu szanowany. Wysłuchał kilku piosenek gwiazdy Piwnicy, w tym przebój wieczoru „Kup mi kanapę” i już widziałem, że raczej nie trafił tam, gdzie chciał. Był zdegustowany. Koncertu nowoczesnego jazzu nie wytrzymał do końca. Z markotną miną dopił kawę i kiedy już myślałem że pójdzie, powiedział:
- Wiesz, co, stary? Mam do ciebie pretensję za tego gola!
Szlag by to trafił! Jakiego gola? Od prawie godziny byłem w czujnym napięciu licząc się z koniecznością wezwania do pomocy Wielkiego Lutka, a o nim za chwilę. Nie mogłem zrozumieć, o jakiego gola chodzi. Przywódca bandziorków wnikliwie patrzył mi prosto w oczy. Źle to wróżyło zarówno mnie jak i Piwnicy. Już się pogodziłem z tym, że będę musiał sam zatrzymać najazd na Piwnicę, odczekać choć trochę zanim przybiegnie z odsieczą Wielki Lutek, który jako jedyny był w stanie w pojedynkę załatwić pluton niezłych rozrabiaków.

Czas zatrzymał się na kilkadziesiąt sekund w miejscu. Już się podnosiłem, aby dać sygnał o potrzebie pomocy. Zawołałem śliczną barmankę, do której miałem wypowiedzieć na takie sytuacje ustalone hasło, co oznaczało „Zadzwoń do Lutka lub do „niebieskich”. Zanim jednak odezwałem się do barmanki, Przywódca odzyskał głos:
- W finale dzielnicowych rozgrywek strzeliłeś mi z wolnego i wy dostaliście piłki w nagrodę, a my nic.
Zrozumiałem szybko, że jednak nie zanosi się na atak plutonu bandytów i że raczej będzie z tego nawet przyjaźń. I tak się stało. Po przyjacielsku omówiliśmy tego gola. Później on często wpadał z swoją dziewczyną, aby przed nią „zaszpanować” znajomościami w artystycznym świecie i - jak mówił – odchamić się. Osobiście poznał „boską” Marylę Rodowicz, w czym mu pomogłem. Swoim „żołnierzom” zaś przykazał, aby trzymali się daleko od Piwnicy. Wkrótce wśród żulów rozeszła się wieść, że lepiej chodzić gdzieś do kuźni niż do tej pedalskiej piwnicy z dżezem i okropną kawą bez gorzały.

Nocne emocje
Dość szybko przyzwyczaiłem się do moich „klasowych” gości i o dziwo w kilkunastu pojedynkach, których nie sposób było uniknąć, nie nabawiłem się żadnej kontuzji ciała. Trzeba powiedzieć, że o wiele ciekawsze widoki miałem po sąsiedzku, czyli przed wejściem do „Krokodyla”. Odbywały się tam regularne awantury o byle co, bijatyki i ostre wymiany poglądów. Niebiescy milicjanci byli o wiele skuteczniejsi niż dzisiejsza policja. Prawie w zarodku likwidowali wszystkie burdy i skutecznie studzili niezdrowe emocje gumowymi pałkami. Mieszkańcy Starego Miasta musieli już dawno przywyknąć do „atrakcji nocy”, bo bezpiecznie i mocno spali.. Staromiejskie nocne życie stolicy było nad wyraz wesołe.

W długie wieczory były inne atrakcje, a zdarzało się to wtedy, gdy biegały jakieś panienki na golasa, niektóre całkiem apetyczne, ale tak napompowane trunkiem, że nie miałem odwagi zaproponować którejkolwiek z nich wizytę w siłowni i trening siłowy. Nabrałem nawet przekonania, że gonitwy na golasa po staromiejskim bruku są dla tych panienek o wiele bardziej atrakcyjne niż kulturystyka damska. Zresztą w siłowni musiałyby mieć na sobie jakiś kostium, a wszystko wskazywało na to, że one czuły się najlepiej bez żadnych ciuchów na sobie.

Dzielnicowy zabijaka
Głównym porządkowym i najważniejszą osobą na Starym Mieście był dzielnicowy. mężczyzna tuż przed milicyjną emeryturą, wspomniany Lutek. Oczywiście miał znane w polskim sporcie nazwisko, ale w mojej opowieści używam jego drugiego imienia, znane jego najbliższym kolegom.

Lutek to były bokser wagi ciężkiej. W czasie swojej największej świetności nie był technikiem na miarę Kuleja czy Drogosza, raczej Tysonem jeśli chodzi o siłę ciosu. Jako reprezentant Polski spisywał się różnie, w zależności od tego, czy to on wyprowadził pierwszy celny cios, czy jego przeciwnik. Jeżeli dobrze trafił, przeciwnika, a byli to herosi europejskich ringów np. zawodnicy ZSRR, czy NRD, to padali jak kłody już w pierwszych sekundach pojedynku i nieraz cucono ich cały dzień. Ale bywało też, że Lutek sam nadział się na cios i wtedy miewał okolicznościowe przerwy w życiorysie.

Jako dzielnicowy był doskonale znany wszystkim chuliganom, żulom i menelom, a jeżeli nawet ktoś go nie znał, Lutek szybko mu się przedstawiał. O ile tego dnia prześladowała go nadmierna łaskawość, tłumaczył gościowi dość spokojnie, w którą stronę należy zrobić zwrot i jak długo ma on zakaz wstępu na Stare Miasto. Jeżeli jednak coś Lutka wcześniej wkurzyło, np. obcy udawał niemowę lub głuchego, to szybko miał on okazję poznać punkt widzenia pana dzielnicowego, bo stosunkowo szybko nabierał pozycji horyzontalnej i później „sławił imię stróża porządku” pomnażając jego popularność nawet wśród tych, którzy go jeszcze nie poznali...

Pan dzielnicowy w ciemne noce sam przechadzał się uliczkami Starego Miasta. Na trasie jego obchodu przyjezdny jak i miejscowy „margines”, czyli złodzieje i chuligani „zapadali się pod ziemię”, tak bardzo bali się Wielkiego Lutka
Prawdę mówiąc, dobrze było znać pana dzielnicowego, a jeszcze lepiej w jego obecności mieć „czyste sumienie”.

Tenże dzielnicowy był bardzo lubiany przez mieszkańców, bo można było liczyć na jego skuteczną pomoc. Wpadał czasem do Piwnicy, popatrzył na ludzi, posłuchał muzyki, piliśmy kawę (był abstynentem) i nieraz godzinami rozmawialiśmy o życiu. Był to zacny, prawy i wykształcony człowiek, czuły na piękno i na krzywdę ludzi. Opowiadał m.in. o swojej karierze boksera i z uznaniem o trenerze Feliksie Sztammie. Gdy był w dobrym nastroju, uczył mnie, jak poznawać zamiary przeciwnika, obserwując jego oczy lub ujawniał mi sposoby zadawania skutecznych ciosów. Znajomość z nim bardzo sobie ceniłem.

Z Piwnicy przeważnie przenosił się do „Krokodyla”, skąd zawsze była okazja do nawrócenia na dobrą drogę rozrabiającego obywatela, czyli wskazanie mu kierunku do domu. Pracował kulturalnie, tłumaczył, że lepiej jechać do domu niż nocować w komisariacie lub w Izbie Wytrzeżwień. Miał dużą siłę perswazji, raczej talent w tej dziedzinie, bo na ogół każdy obywatel po takiej rozmowie przyznawał ze skruchą rację panu dzielnicowemu i jak aniołek wsiadał przymusowo do którejś ze staromiejskich dorożek, płacąc z góry za kurs do domu, co kosztowało zwykle więcej, niż za dwa noclegi w Izbie Wytrzeżwień. Nocna przejażdżka była też zdrowa, bo na powietrzu, a po dwóch godzinach jazdy gość rześko wkraczał w domowe progi.

Goście typu ura-bura
Bywało, że do piwnicy, na lekkim rauszu przychodził Daniel Olbrychski. W tamtych latach był to taki bardzo ruchliwy, któremu wydawało się, że na niego nie ma mocnych. A to wszystko przez rolę, jaką zagrał w filmie „Bokser” Juliana Dziedziny. Znawcy tematu mówili, że aktor tak się wgrał w postać bohatera filmu, że w życiu prywatnym utożsamiał się z mistrzem boksu. Oczywiście gazety tamtych lat i niektórzy działacze pomogli mu w tym radząc, żeby przerzucił się ze sztuki filmowej na sztukę bokserską. Wmawiali, ze w sporcie zrobi większą karierę.

Ja ten film oglądałem dwa razy, a może więcej, Był on przebojem jesiennego sezonu i przyznaję, że zafascynowała mnie rola Daniela, jak i autentyczne wydarzenie, które w filmie przybliżone zostało nie tylko miłośnikom okładania się pięściami. Film przedstawiał autentyczną historię boksera Mariana Kasprzyka, skazanego za ciężkie pobicie milicjanta. Feliks Sztamm pomógł mu wyjść z więzienia, i wbrew opinii trenerów i kibiców boksu rozrabiaka znalazł się w reprezentacji Polski na olimpiadzie w Tokio. Kasprzyk walczył w finale ze złamaną ręką i zwyciężył, zdobywając złoty medal.

Kiedy Daniel Olbrychski pojawił się w towarzystwie narzeczonej, od razu podchodził do mnie, witał się, rzucał okiem na salę, wypatrywał, czy ktoś mu tam podskoczy, czy nie i mówił tak:
- Ty nic nie mów, tylko uważaj, co tu się będzie zaraz działo. Ja już taki jestem, że jak zacznę, to nie mogę skończyć. Więc kiedy już wejdę w akcję i będę siekł każdego po kolei, ty na wszelki wypadek krzyknij swoje nazwisko i wtedy ci nie dokopię. Sam wiesz, że w tłoku można się pomylić.

Miał pecha, bo nie pamiętam, czy kiedyś udało mu się sprowokować kogokolwiek do boju, a nie był aż na tyle pijany, żeby tak bez powodu walić głową lub szablą w ścianę.

Piwniczny wdzięk
W tej piwnicy dwie piękne młode kobiety zawsze robiły na gościach wrażenie. Jedną z nich była Maryla Rodowicz, a drugą pewna Peruwianka, z którą ożeniony był taki jeden dziennikarz Lasota. Nie mam pojęcia, dlaczego on się z nią ożenił, bo oboje mieli przeciwstawne upodobania. On lubił sobie wypić, ona lubiła przytulać się do obcych facetów. Natomiast Maryla wyglądała wtedy jak marzenie. Była studentką AWF, chodziła w mini-spódniczce i to takiej, że trudno było oderwać oczy od jej nóg, więc chłopaki zabijali się w wyścigu do niej.

Przychodzili też producenci filmowi, rozglądali się po całej piwnicy, długo to trwało, bo w tym dymie, jaki unosił się pod sufitem trzeba było mieć naprawdę dobre oczy, żeby coś zobaczyć. Wypatrzyli akurat mnie i tak załapałem się do kilku ról epizodycznych w filmach, między innymi w „Dekameronie polskim”. Grałem tam Murzyna – niewolnika , ale gażę dostałem naprawdę aktorską. Obok mnie wystąpił też inny kulturysta, nazywał się Maciej Karaś, który wkrótce wyjechał do Afryki Południowej, gdzie rozwinął się jako producent filmowy, nawet zapewniał, że mogę grać w jego filmach, ale wtedy nie było mowy, żeby dostać paszport na ten kraj bez jakichś specjalnych znajomości. Na pocieszenie pozostawały mi występy w telewizyjnym show Jaremy Stempołowskiego, tyle że honoraria były już mniej ciekawe.

Miałem też interesujące propozycje od innych przedstawicieli sztuki. Moja budowa, choć zakamuflowana garniturem, zainteresowała znanego rzeźbiarza, który uparł się, że mnie wyrzeźbi w jakimś kamieniu. Warunki finansowe były znakomite, wynagrodzenie z góry w „zielonej” walucie. Miałem tylko stać na postumencie pięć godzin dziennie przez kilka miesięcy. Tego typu ofert było więcej, np. obywatelka malarka z Brukseli uważała, że powinienem być jej modelem rzymskiego wojownika do kilku obrazów. W oferowanych warunkach rywalizowała z nią nasza malarka mająca bardziej swojskie pomysły. Nic z tego nie wyszło, nie odałem się takiej sztuce, gdyż miałem narzeczoną, uczyłem się, pracowałem i musiałem trochę ćwiczyć kulturystykę, a na pozowanie bez ruchu nie miałem już czasu.

Do piwnicy wpadał czasami Bogumił Kobiela, słynny komik filmowy, który później zginął w wypadku samochodowym. Robił miny , jak na swoich filmach i sprawiał wrażenie nieobecnego, ale miał już taką naturę i chyba zawsze tak spotykał się z każdą rzeczywistością.

Częstym gościem był Emil Karewicz, entuzjasta jazzu i fotografii, który ciągle pstrykał zdjęcia. Otaczały go piękne dziewczyny, widocznie liczyły na wylansowanie do filmu.

U Wandy Warskiej „kulturę chroniłem” przez dwa lata. Pracowałem i poznałem ciekawych ludzi sztuki oraz takich jak Lutek, na którego pomoc zawsze mogłem liczyć. To kultowe postacie mojego pokolenia, prawdziwe wzory dla młodszych pokoleń.

Mam satysfakcję, że nieczęsto zdarzała się okazja do wykorzystania siły, raczej wszystko kończyło się na tak zwanej łagodnej perswazji, a kultura miała właściwą oprawę.
Autor: Jan Włodarek, Marzec 2006 r.

Rej. 69/JW- 4 /23.05.2010/JWIP.PL
Ostatnia aktualizacja 2011.10.25. Godz. 10:29