Dla wszystkich, a szczególnie początkujących.

Adaptacja organizmu jest to proces, za pomocą, którego ciało przyzwyczaja się do wysiłku fizycznego, podlega zmianom w układzie krążenia i nerwowym. Zmiany te następują w wyniku reakcji na wysiłek fizyczny.

Trening fizyczna, więc również trening kulturystyczny podwyższa rezerwy funkcjonalne organizmu i rezerwy energii, rozwija mięśnie, system nerwowy. W wyniku treningu ciało ma większe zasoby energii, a to z kolei pozwala na intensyfikowanie wysiłku treningowego. Stały wzrost obciążenia powoduje pozytywne zmiany funkcjonalne w organizmie, takie jak np. wzrost siły i masy mięśniowej, szybkości, wytrzymałości, itp. Zmiany te nie mogą oczywiście zachodzić w nieskończoność, każdy ma, bowiem pewien limit zdolności adaptacyjnej. Gdy przekracza się ten limit obserwujemy objawy zmęczenia, przetrenowania. Dlatego nie można przesadzać z intensyfikowaniem treningu, zwiększaniem ciężarów itd. Cała sztuka efektywnego treningu polega na tym, aby organizm poddawany wysiłkom pozostawał zawsze w granicach adaptacji.

Proces adaptacji organizmu w kulturystyce (i w sporcie w ogóle) przebiega w trzech fazach:
•adaptacja ogólna,
•adaptacja specyficzna,
•adaptacja kompletna.

Pierwsza faza następuje wówczas, kiedy podejmuje się trening w ogóle lub po dłuższej przerwie. Organizm i jego funkcje w tym okresie bardzo szybko reagują na wysiłek ( ciężary, serie, powtórzenia) i obserwuje się szybki zmiany w masie mięśniowej i sile. Dopiero po 6-8 tygodniach zachodzą najbardziej pożądane zmiany fizjologiczne, które są wykładnikiem adaptacji organizmu. Na początku treningu szybko się np. męczymy, szybko wzrasta nasze tętno. Dopiero po pewnym czasie znacznie większe wysiłki wykonujemy już z mniejszym zmęczeniem. Pierwsza faza adaptacji, w każdym treningu, polega głownie na przygotowaniu kondycyjnym, które jest z kolei bazą dla treningu specjalistycznego. Dlatego też początkujący kulturyści powinni stosować dużo różnych ćwiczeń, nawet na małe grupy mięśniowe, dużo powtórzeń z małymi ciężarami.

Ogólna adaptacja organizmu przy systematycznym i dobrze zaprogramowanym treningu trwa zwykle od 3 do 4 miesięcy.

Faza druga to adaptacja specyficzna, która w kulturystyce polega już na bardziej specjalistycznym treningu, np. z akcentem na siłę, rzeźbę, masę mięśniową. Trening wówczas musi być bardziej intensywny, mniej różnorodny w ćwiczeniach, bardziej ukierunkowany na wyrobienie jakiejś cechy. Okres adaptacji specyficznej trwa zwykle do trzech miesięcy i dopiero wówczas organizm jest przygotowany do wejścia w fazę adaptacji kompletnej.

W fazie adaptacji kompletnej organizm przystosowuje się do znoszenia maksymalnych obciążeń na treningu i zawodach. Układ mięśniowy, system nerwowy, krążenia i inne cechy, w zależności od uprawianej dyscypliny, znajduje się wówczas w sznytowej wydolności. Mówi się wówczas, że dany ćwiczący, osiągnął szczyt formy lub swoich możliwości na danym etapie rozwoju. Kompletna faza adaptacji trwa zwykle od 3 do 6 tygodni.

W kulturystyce te fazy adaptacji organizmu osiąga się zwykle w trakcie rocznego, cyklicznego treningu. Fazy te co roku się powtarzają. W okresie treningu przygotowawczego przechodzi się, bowiem fazę ogólnej adaptacji i specyficznej, oraz adaptacji kompletnej. Oczywiście, co roku proces adaptacji przebiega na wyższym poziomie wraz ze wzrostem ogólnego wytrenowania i uzyskiwania coraz lepszych wyników. (1984 r.)
.Autor: Henryk Jasiak (1936 – 2008).
Rej.471./ Porady -61/2011.12.17/JWIP.PL
Ostatnia aktualizacja; 2011.12.21. Godz. 09:08