Zapewne Państwo przeczytaliście artykuł Stanisława Zakrzewskiego pt. „Kulturystyka w Bielawie” z 1972 roku, który od kilku lat jest na stronie internetowej JWIP.PL (w dziale „Ośrodki”). Jest to artykuł dla mnie bardzo ważny bo on o siłowni w której zaczynałem ćwiczyć i dziś tez trenowałem. Jest historyczny z tego powodu, że jest jednym z ostatnich, który napisał „Twórca polskiej szkoły kulturystyki” przed swoją śmiercią.
Mieszkam w Bielawie, od urodzenia i ćwiczę właśnie w ośrodku kulturystycznym TKKF „Sowa”, który 29 lat temu został przedstawiony na łamach „Rekreacji Fizycznej” przez Stanisława Zakrzewskiego.
Od dawna nosiłem się z zamiarem dopisania do kartki historii mojej bielawskiej kultowej siłowni wspomnień związanych właśnie z tym miejscem. Napisałem, zachęcony do tego przez Kolegę Jana Włodarka, bo mogą one zaciekawić przede wszystkim tych, którzy kiedyś lub obecnie ćwiczą kulturystykę w siłowniach Bielawy, jak również Czytelników JWIP.PL wśród których są pionierzy polskiej kulturystyki, rywalizujący w latach 60. i 70 - tych z najlepszymi kulturystami mojego miasta.

Być ładnie zbudowanym
Latem 1968 r. gdy miałem 12 lat na basenie w Bielawie zauważyłem, że grupa chłopców i dziewcząt otacza, o kilka lat starszych ode mnie chłopaków, którzy na ławce wyciskali sztangę i wykonywali różne ćwiczenia sztangielkami. Uważnie przyglądałem się temu co robili, a z rozmów między nimi zrozumiałem, że ćwiczą, aby być silnym, mieć mięśnie i ładnie wyglądać na basenie. Wyglądali na sportowców, zgromadzone dziewczyny, swoim zachowaniem jakby to potwierdzały. Podnoszenie ciężarów działało na nie ekscytująco, oklaskiwały ich i piszczały jak na koncercie kapeli rokowej.
To mnie zaintrygowało, ale wówczas bardziej pasjonowałem się piłką nożną, kolarstwem, boksem i w tych dyscyplinach widziałem się mistrzem, a dziewczyny odbierałem jako dziwadła...

Pierwsze kroki
Dwa lata później zwróciłem uwagę na branżowy dwutygodnik „Krosno”, który mój ojciec. pracujący w Bielawskich Zakładach Przemysłu Bawełnianego ,,Bieltex" przynosił regularnie do domu.
Prawie w każdym wydaniu tej poczytnej gazety były aktualne informacje sportowe, sporo o lokalnych wydarzeniach, w tym o działalności TKKF „Sowa”, artykuły o treningu i osiągnięciach. bielawskich kulturystów. Były również ich zdjęcia, wydrukowane na złej jakości papierze. W tym okresie chciałem już być silnym, sprawnym fizycznie i mieć budowę ciała, nawet potężniejszą od naszych krajowych mistrzów kulturystyki.
Gdy w księgarniach ukazała się książka „ABC młodego kulturysty”, natychmiast ją kupiłem za uciułane kieszonkowe i w ciągu jednej nocy dwa razy przeczytałem podziwiając pięknie zbudowanych kulturystów. I odtąd już miałem dziecięce marzenie – będę zbudowany jak Steve Reeves. Aby je zrealizować musiałem natychmiast zabrać się za trening i zostać kulturystą. Do tego jednak potrzebny był sprzęt do ćwiczeń. Rurę nadającą się na gryf sztangi znalazłem tuż przy domowym śmietniku wśród różnych pozostałości po remoncie mieszkań. Gorzej było ze zdobyciem „obciążników”. Przypadek sprawił, ze mój sąsiad miłośnik rozwijania ciała i budowania siły wymienił sobie sztangę na profesjonalną z „polsportu”, a mnie dał w prezencie stare „talerze” wytoczone na tokarce. Sztanga była - ale musiałem się nauczyć wykonywania ćwiczeń.
W tym czasie w pobliżu mojego miejsca zamieszkania przy ul. Akacjowej starsi ode mnie koledzy systematycznie ćwiczyli w piwnicach. Było kilkanaście takich miejsc, gdzie zbierali się młodzi entuzjaści ćwiczeń. Jeden lub dwóch ćwiczyło w piwnicznym pomieszczeniu o wymiarach dwa na trzy metry, kilku na korytarzu a pozostali tłocząc się czekali na swoją kolej. Przebojowa muzyka ze zdezelowanego gramofonu lub radia umilała im ćwiczenia.
Chodziłem pod okna tych piwnicznych „kuźni żelaza i mięśni” i podglądałem jak ćwiczą, a w domu uzyskaną wiedzę przerabiałem praktycznie, ćwicząc sztangą. („obciążoną rurą”). Trudno było mi jednak „złapać” poprawną technikę wykonywania ćwiczeń.

Doskonalenie umiętności
Jak wspomniałem mój ojciec pracował w włókienniczych zakładach, a one patronowały i dofinansowały miejski TKKF, czyli część pomocy trafiało do Ogniska „Sowa”. Któregoś dnia mój ojciec rozmawiając z prezesem Henrykiem Lange wspomniał że ma syna, który dostał „bzika”, bo codziennie ćwiczy w mieszkaniu ciężarami co grozi sąsiadom z niższego piętra, gdy żelastwo spadnie na podłogę. Następnego dnia miałem już stawić się w prawdziwej siłowni, czyli u „Sowy”. To było wydarzenie w moim dziecięcym życiu, całą noc przewracałem się po łóżku, z niepokojem myślałem czy podołam, jak tam będzie, czy szybko będę silny. Następnego dnia w szkole byłem nieprzytomny, siedziałem cicho z głową w obłokach, nie mogąc przestać myśleć, że za kilka godzin będą ćwiczył w prawdziwej siłowni.
Kiedy nadszedł ten moment, byłem już spokojny. Przywitałem się z Edwardem Sroką, opiekującym się młodzieżą - znanym w mieście instruktorem kulturystyki i byłym wyczynowym ciężarowcem. Miał na sobie gimnastyczną koszulkę, która uwypuklała jego imponująco wyrobione mięśnie, a gdy się odwrócił na plecach zauważyłem dużą bliznę, pozostałość po poważnej kontuzji mięśni pleców.
Spojrzał na mnie przenikliwym wzrokiem, a mnie przeszły ciarki. Budził respekt. Po chwili powiedział: - „jesteś tu z protekcji, ale jak tam u ciebie z nauką w szkole?” Tego się niespodziewałem. W szkole, zdarzało się, że pyskowałem nauczycielom, a przed instruktorem zaniemówiłem. Dostrzegł to i powoli wyraźnie wycedził przez zęby: - „co kwartał sprawdzam w szkołach jak idzie nauka moim chłopakom. Dwójarzy, rozrabiających na lekcjach lub skonfliktowanych z prawem wywalam z siłowni i to z hukiem!” Jak się później okazało miał dobre kontakty z nauczycielami i to oni „donosili. Swoją drogą musieliśmy co 6 miesięcy przedstawiać mu zestawienie ocen. To sprawiło, że każdy z nas zaczął rozumieć, że dla instruktora , a teraz i dla nas najważniejsza jest nauka w szkole, a później wyniki na siłowni.

Po uiszczeniu 5 zł i podpisaniu deklaracji zostałem członkiem „Sowy” i od razu przystąpiłem do ćwiczeń. Na sali były stałe stanowiska do ćwiczeń, na każdym ćwiczyło po trzy osoby dobierane według poziomu wytrenowania. Pan Edward bacznie patrzył co i jak robimy, korygował, wyjaśniał i zdarzało się, że dawał „bure” tym co chcieli ćwiczyć po swojemu. Trening był rytmiczny i w dość szybkim tempie, Kto lenił się, nie zagrzewał miejsca na sali. Nad naszym zdrowiem czuwał społecznie lekarz E. Klinka, co obecnie w osiedlowych siłowniach jest niespotykane.

Wyczynowcy
W tym czasie ci których poznałem kilka lat wcześniej, gdy ćwiczyli na basenie, stanowili już czołówkę „Sowy”. Większość z nich osiągała poziom pozwalający na uczestniczenie w ogólnopolskich zawodach. Mniej wytrenowani brali udział w lokalnych zawodach i pokazach organizowanych przez TKKF. Poznałem między innymi: Tadeusza Gerta, Czesława Wojtasa, Janusza Spisza, Zbigniewa Lorencika, Stanisława Maślankę, Krzysztofa Małaszka, Bronisława Debicha, Zbigniewa Małachowskiego, który był najbardziej doświadczonym zawodnikiem, medalistą ogólnopolskich zawodów.
Kiedy na sali treningowej Małachowski wyciskał sztangę o ciężarze 180 kg była cisza, ćwiczący gromadzili się wokół niego i podziwiali niesamowitą siłę.

Wszyscy ćwiczący - bez względu na wiek i osiągane wyniki – tworzyli zgraną i zaprzyjaźnioną z sobą grupę. Po treningu razem chodziliśmy do pobliskiej cukierenki na oranżadę, lody, niektórzy na obowiązkowe ciastko.
W dniach poprzedzających zawody następowała mobilizacja, początkujący w spokoju i ciszy ćwiczyli w swojej części sali, zaś wyczynowcy w napięciu doskonalili pozowanie według choreografii ułożonej przez instruktora, który wyłapywał błędy. W tym czasie Janusz Spisz jeden z najlepszych juniorów w kraju sporządzał mikstury do smarowania ciała oraz wyszukiwał odpowiednie utwory muzyczne w rytm, których wykonywano pozowanie.

Sukcesy
Na przełomie lat 60. i 70. XX w. reprezentacja „Sowy” odniosła liczne sukcesy w rywalizacji na terenie Dolnego Śląska oraz w zawodach ogólnopolskich. Brała również udział w pokazach propagujących ćwiczenia kulturystyczne w zakładach pracy i szkołach. W archiwalnych numerach gazety „Krosno” można przeczytać wiele relacji z zawodów, w których bielawianie wygrywali z silnymi rywalami, zaliczanymi do czołówki krajowych kulturystów. W 1970 roku reprezentanci „Sowy” startujący we Wrocławiu na mistrzostwach Dolnego Śląska pokazali swoją siłe, zwyciężając w klasyfikacji zespołowej i indywidualnej. Wśród seniorów wyższych Tadeusz Gerndl zajął trzecie miejsce. W juniorach wyższych zwyciężył Józef Miłoszewski, a w niższych juniorach bezkonkurencyjnym był Zbigniew Małachowski, trzecie miejsce zajął Szczepan Jankowski.
Największe sukcesy bielawianie odnosili w zawodach ogólnopolskich p.n. „O puchar Ziem Zachodnich”. Wygrywali w kategoriach indywidualnych jak i drużynowo, pokonując zespoły zaliczane do najlepszych w kraju ( Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań). Należy jeszcze wspomnieć o zawodach p.n. „Kulturystyczne kryterium asów”, zorganizowanych we Wrocławiu w 1971 roku. Zwyciężył zespół „Sowy”, co było wielką sensacją w krajowej kulturystyce.
Bielawianie rywalizowali również w zawodach ogólnopolskich w: Sopocie, Krakowie, Łodzi, Radomiu, Warszawie itd., plasując się w finale. Najlepsi Zbigniew Małachowski i Janusz Spisz zostali powołani do reprezentacji Polski na pierwsze międzynarodowe spotkanie w kulturystyce Polska – Czechosłowacja które odbyło się w 1971 roku w Mariańskich Łaźniach. Nasi chłopcy nie dali rady bardziej doświadczonym Czechosłowakom zajmując w swoich kategoriach trzecie miejsca, ale wyprzedzając drugiego reprezentanta Polski.

Odejście od ćwiczeń
W 1972 roku po trzech latach systematycznych ćwiczeń minął mi zapał do treningów siłowych, przestałem uczestniczyć w zajęciach i to był błąd. Stałem się młodzieńcem chcącym poznać uroki dorosłego życie. Coraz więcej czasu spędzałem w towarzystwie koleżanek i kolegów że szkoły średniej. Potem było kilka lat służby wojskowej oraz trudne lata służby w policji.
Wydawało mi się, że to co poprzez ćwiczenia siłowe uzyskałem dla organizmu zostanie na wiele lat. Niestety brak ćwiczeń, stałe napięcie w pracy dało znać o sobie. Okresowe badania lekarskie wykazały u mnie symptomy nerwicy. Konsultacje z lekarzami wskazały na konieczność leczenia. Był wybór: leczenie medyczne - czyli stałe zażywanie leków uspokajających lub metoda naturalna, czyli systematyczne zajęcie przeciwstresowe nie związane z ingerencją medycyny. Wybrałem ćwiczenia siłowe, które znakomicie niwelują skutki napiec nerwowych.

Ćwiczenia dla zdrowia
W sierpniu 1994 roku powróciłem do kulturystyki czyli do ćwiczeń w siłowni TKKF ,,Sowa". Od początku zmagam się z ciężarami bardzo systematycznie, cztery dni w tygodniu po około 2 godziny. W pierwszych miesiącach ćwiczyłem z małymi obciążeniem np. do 60 kg w wyciskaniu sztangi leżąc. Po siedmiu latach ćwiczeń w wyciskaniu uzyskałem 162,5 kg. Wyleczyłem się z nerwicy.

W kwietniu 2000 r. namówiono mnie do udziału w zawodach o tytuł „Najsilniejszego Policjanta w Powiecie Dzierżonowskim”. O zwycięstwo walczyło kilkudziesięciu policjantów. Odniosłem sukces zajmując drugie miejsce, uzyskując w wyciskaniu sztangi leżąc 135 kg.
Rok później awansowałem w pracy, ale wiązało się to z pełnieniem służby w zamkniętym systemie zmianowym dzienno-nocnym. Często po pracy wracałem „skonany” po nocnych dyżurach, bolała mnie głowa i plecy. Nie miałem sił na treningi, które musiałbym wykonywać po nieprzespanej nocy. Próbowałem trenować, wkrótce zrezygnowałem.

Na emeryturze
W 2009 r., po przejściu na emeryturę ponownie powróciłem do ćwiczeń i oczywiście do „Sowy". Nie odpuszczam dając sobie dobrze w „kość”, czynię to z przyjemnością, bo czuję każdy miesień, który wolno się rozwija, pomimo, że mam 55 lat. Ćwiczę tylko trzy razy w tygodniu. Swobodnie wyciskam ciężar 120 kg, a i w innych ćwiczeniach uzyskuje wynik świadczący, że mam „krzepę”. Wychodzę z treningu w „skowronkach” zadowolony, bo moje ciało mówi: - ćwicz a będziesz zdrowy! Ćwiczenia to dobry i zdrowy sposób na wykorzystania czasu przez emerytów - którzy na ogół mają go dużo.

Zdrowa młodzież
Na sali sama młodzież, której między ćwiczeniami opowiadam, o chłopcach, którzy ćwiczyli 40 lat temu i byli wówczas czołowymi kulturystami Polski. Szkoda, że nie ma ich teraz w „Sowie”, rozjechali się po kraju, ale tam gdzie mieszkają pewnie ćwiczą.
Swoją wiedzą i doświadczeniem dzielę się z młodzieżą uczestnikami zajęć. Siłą fizyczną i znajomością metodyki treningu motywuję młodzież do sumiennych ćwiczeń, daję im przykład, tak jak czynił to mój pierwszy instruktor Edward Sroka. Chłopcy usilnie starają się dorównać mi w wyciskaniu leżąc, podciąganiu się na drążku i innych ćwiczeniach. Patrząc jak oni ambitnie i poważnie podchodzą do ćwiczeń, widzę siebie i kolegów uczciwych sumiennych, skromnych oraz cieszących się młodością - intensywnie trenujących w latach naturalnej kulturystyki redaktora Stanisław Zakrzewskiego.
Autor: Mirosław Stankowski z Bielawy, grudzień 2011 r.

Od Jana Włodarka: Pamiętam Zbigniewa Małachowskiego, jako utalentowanego i sympatycznego zawodnika. W maju 1970 r. rywalizowałem z nim w zawodach ogólnopolskich w Łodzi, w kategorii seniorów powyżej 173 cm wzrostu. On był piąty a ja zwyciężyłem. W innych zawodach wcześniej widywałem go, gdy startował w juniorach w kat, do 173 cm. Chyba miał 173 cm wzrostu, więc mógł wybierać sobie kategorie i przeciwników. W moim „pamiętniku” mam odnotowane, że m.in. w nieoficjalnych mistrzostwach Polski w Sopocie w 1969 roku zajął III miejsce w juniorach w kat. do 173 cm, ja zaś drugie w seniorach. Zwyciężył w IV Ogólnopolskim Zlocie Kulturystów w Radomiu (1969 r.), kat. do 173 cm.
Pamiętam również Janusza Spisza, zawsze uśmiechnięty, ładna sylwetka, estetycznie pozował. Uczestniczył w rywalizacji juniorów niższych. W tej kategorii należał do czołówki krajowej, wraz z Małachowskim był reprezentantem Polski w meczu z kulturystami Czechosłowacji.
Rej.446/Ośrodki -15/ 31/2011.11.10/JWIP.PL
Ostatnia aktualizacja: 2012.01.01. Godz. 21:23