Ashawagandha - withania somnifera, często nazywana indyjskim żeń-szeniem, to popularne zioło medycyny ajurwedyjskiej. Nazwa ,,ashawgandha’’ oznacza zapach konia.
Jest rośliną należącą do rodziny Solanacea (psiankowate), która obejmuje około 2500-2900 gatunków występujących w stanie dzikim, głównie na obszarze tropikalnym lub subtropikalnym. Do psiankowatych należą ważne rośliny, jak ziemniak, pomidor, papryka itp.
Ashwagandha występuje głównie w południowej Azji, południowo- wschodniej części Europy oraz w północno-wschodniej Afryce. Osiąga 150 cm wysokości, ma zielonkawe lub żółtozielone kwiaty oraz kuliste, ciemnopomarańczowe lub czerwone owoce, które stają się brązowe w miarę dojrzewania. Surowcem leczniczym jest korzeń i owoc rośliny. Na kontynencie indyjskim ashwagandha zbierana jest w lasach przez wyspecjalizowanych zielarzy, którzy preparują jej korzenie, mieszają ich proszek z sokami tej rośliny, zgodnie ajurwedyjską tradycją.

Zalecana dla sportowców
To ajurwedyjskie zioło witalności lub indyjska ,,winter cherry’’, zimowa wiśnia jest środkiem dodającym energii i młodości. Ashwagandha to unikalna roślina o działaniu adaptogennym. Umożliwia odpowiednie przystosowanie organizmu do jego potrzeb. Zwiększa zdolność do wykonywanego wysiłku. Utrzymuje poziom wydolności powyżej poziomu przeciętnego. Po osiągnięciu maksymalnej wydolności, utrzymuje ją na odpowiednim poziomie, nie występuje tendencja spadkowa. Stosowanie tego zioła poprawia kondycję fizyczną. Dostarcza należytą energię do tkanek, szczególnie mięśni i kości, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie nadnerczy i układu rozrodczego. Używana przez sportowców ashwagandha zwiększa przyrost masy mięśniowej. Wspomaga odporność organizmu na stres, przeżycia traumatyczne, podnosi energię, siłę, i wytrzymałość psychiczną. Ma właściwości przeciwzapalne w szczególności w leczeniu stawów i kości. Najnowsze badania wykazały wyższość ashwagandhy od żeń-szenia.

Właściwości lecznicze.
Ashwagandha jest jedną z najważniejszych roślin stosowanych w tradycyjnej medycynie hinduskiej - ajurwedzie.
Ajurweda to naturalna terapia w leczeniu powszechnych dolegliwości rozwiniętej w starożytności. Słowo,, ajurewda’’ pochodzi od słów sanskryckich. Składa się z dwóch części - ,,ajuh’’- życie oraz ,, weda’’, wiedza, nauka. Oznacza, zatem wiedzę o życiu. Ajurweda to nierozerwalny związek umysłu, ciała i duszy. Zajmuje się zdrowiem fizycznym, psychicznym, duchowym. Uznawana jest od 1979 r. przez Światową Organizacją Zdrowia, jako jeden z systemów medycyny niekonwencjonalnej, stosujący chirurgię. Ajurweda wykorzystuje w leczeniu zioła.

Starożytni Hindusi ashwagandhę stosowali w leczeniu; dolegliwości reumatycznych, problemów z pamięcią, osłabieniu organizmu oraz z popędem płciowym. Przeprowadzone w latach sześćdziesiątych XX wieku badania naukowe potwierdziły lecznicze właściwości ashawgandhy. Jest ona źródłem wielu związków aktywnych, które mają właściwości przeciwrakowe, antyseptyczne, hipotensyjne (obniżają ciśnienie tętnicze krwi) oraz uspakajające. Korzenie tej rośliny zawierają: fitosterole, (beta-sitosterol), alkaloidy (anaferyna, witanina, somniferyna itp.), kumaryny, fenolokwasy, sitoindozydy, witanolidy, czyli steroidowe laktony odznaczające się dużą aktywnością biologiczną.

Do głównych substancji biologicznie czynnych wyizolowanych z korzenia zalicza się witaferynę A, witanolid D. W 1968r. uczeni izraelscy określili strukturę witaferyny A. Stwierdzili, że posiada charakter laktonu. Steroidowe laktony występujące w ashawgandzie nazwano – witanolidami. Mają właściwości przeciwrakowe, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, szczególnie wobec Staphylococcus aureus ( gronkowiec złocisty), Escherichia coli ( pałeczka okrężnicy), Aspergillus niger (kropidlak czarny, gatunek grzyba).

Ekstrakty z ashwagandhy poprawiają funkcjonowanie układu immunologicznego. Związki aktywne są skuteczne w leczeniu chorób związanych ze stresem, jak zapalenie stawów, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, ogólne wycieńczenie. Wyciąg z korzenia ma wpływ na wzrost hemoglobiny, erytrocytów i białych krwinek. Ma działanie antyoksydacyjne, neutralizuje krążące w organizmie wolne rodniki, chroni komórki przed niekorzystnymi wpływami.
Działa odmładzająco, odżywia umysł i ciało, spowalnia procesy starzenia, zwiększa witalność, powoduje szybszą rekonwalescencje w przypadku dolegliwości fizycznych i psychicznych, poprawia brzmienie głosu, zapobiega zmęczeniu, depresji, zwiększa koncentrację itd.

Zastosowanie
Dzięki naturalnej sile leczniczej ashwagandha jest obecnie stosowana, jako środek:
- usprawniający działanie ośrodkowego układu nerwowego,
-antydepresyjny, poprawiający stany obniżenia nastroju,
-poprawia zdolność koncentracji, uwagi, uczenia się i szybkiego zapamiętywania,
-odtruwający, oczyszczający organizm z toksyn,
- wpływa na wzrost odporności organizmu ( wzmacnia układ immunologiczny),
-spowalnia procesy starzenia się,
-neutralizuje wolne rodniki,
-niweluje skutki chronicznego stresu,
- zapewnia zdrowy i głęboki sen,
-wzmacnia potencjał seksualny u kobiet i mężczyzn itp.

Sposób użycia
Ashwagandhę można żuć, pić herbatki, sporządzić nalewki ( do 12 mg dziennie). Najczęściej pije się napary z 1-2g trzy razy dziennie, sproszkowany korzeń 6 -7 g dziennie .Jako środek regenerujący można ją stosować w postaci wywaru mlecznego, do którego dodaje się nierafinowany cukier, miód. W takiej postaci powstrzymuje proces starzenia i pobudza procesy anaboliczne.
Ashwagandha wskazana jest przede wszystkim dla osób o niskiej masie ciała, cierpiących na anemię lub o niskim poziomie hemoglobiny, regeneruje układ hormonalny, przyspiesza gojenie tkanek. Może być stosowana zewnętrznie na rany i skaleczenia a przede wszystkim dla rekonwalescentów, sportowców. Wykazuje właściwości anaboliczne, wspomaga budowę mięśni, łagodzi stres przed zawodami, poprawia wyniki treningowe. Jest zatem pomocna dla sportowców.

Autorka: Maria Szustakowska – Chojnacka, styczeń 2014

Źródło: D. Frawley, V. Lad ,,Joga ziół .Ziołolecznictwo ajurwedyjskie’’, K.Vyas, M. Borrel ,,Medycyna ajurwedyjska’’, Klub dla Ciebie. Strony internetowe: http: // www.ayurveda-line. pl/ashwagandha, http://www.magiczny ogród.pl
Rej. 762./MEDYCYNA -54/2014.01.04/ JWIP.PL
Aktulizacja 2014.02.22, godz.23:15