Granaty należą do owoców znanych ludzkości od niepamiętnych czasów. Wzmianki o nich pojawiały się w mitologii i sztuce egipskiej. Egipcjanie zabierali je ze sobą na pustynię, gdyż doskonale gasiły pragnienie .Starożytne miasto Granada w Hiszpanii zawdzięcza nazwę owocom granatów. Nazywano je tak w czasie panowania Maurów.
Granat pochodzi z Azji Środkowej i Południowo-Zachodniej. Obecnie uprawy granatowca znajdują się we wszystkich cieplejszych rejonach, zwłaszcza klimatu subtropikalnego, na obydwu półkulach świata. Głównym eksporterem owoców granatowca są Indie.
Głównie sok z granatów jest bogatym źródłem witaminy C oraz wielu związków o właściwościach przeciwutleniających. W soku z granatów znajduje się więcej polifenoli niż w zielonej herbacie czy czerwonym winie. Potwierdzono naukowo skuteczność działania soku przeciwko wolnym rodnikom, procesom zapalnym a także chorobom serca i układu krążenia o podłożu miażdżycowym. Dieta wzbogacona o sok z granatów zapobiega odkładaniu się tłuszczów w arteriach.

Naukowcy szkoccy z Edynburga odkryli, że porcja szklanki soku z granatów powoduje wzrost poziomu testosteronu o około 16-30%. Sok z granatów to napój orzeźwiający, prozdrowotny, zalecany dla wszystkich a szczególnie dla mężczyzn i atletów, u których ochrania i leczy prostatę. Wzmacnia mięśnie, podnosi poziom testosteronu, obniża jednocześnie produkcję estradiolu i kortyzolu. Testosteron, hormon anaboliczny, kształtuje masę i siłę muskułów. Aktywuje geny komórek mięśniowych do produkcji rozmaitych białek. Niektóre z nich kształtują siłę i masę mięśni.

Panuje opinia, że owoc granatu jest afrodyzjakiem. Naukowcy stwierdzili, że zawarte w granatach substancje czynne mają rzeczywiście pozytywny wpływ na potencję mężczyzn, redukują zaburzenia erekcji, pobudzają libido i podnoszą doznania erotyczne. Istnieje przekonanie, że owoce granatu są przeznaczone dla mężczyzn i określane są, jako „’owoc męski” czy „owoc życia”.

Walory odżywcze
Pod względem, jakości smakowej, granaty dzielą się na kwaśne, zawierające 8,2-14,4% cukrów, 4,3-9,1% kwasów organicznych, kwaśno- słodkie -zawierające 12-17,3% cukrów, 2,1-3,3% kwasów organicznych i słodkie, zawierające 14,0-19,2 % cukrów, 0,2-1,9% kwasów organicznych . Najczęściej uprawiane są odmiany należące do grupy kwaśno –słodkich i najczęściej są wykorzystywane.
W zależności od odmiany, jak zaznaczono powyżej, w składzie chemicznym granatów występują duże wahania w ilościowej zawartości cukrów i kwasów .Owoce granatów zawierają średnio 75-78% wody, 10-20% błonnika, od 0,2-9.1% kwasów organicznych, głównie kwasu cytrynowego.

Zawartość składników pokarmowych w 100g owocu
Kaloryczność -83 kcal, -białko-1,67g,-tłuszcze -1,17g,-węglowodany -18,7g,- błonnik -4,0g, składniki mineralne; -potas -236mg,-wapń -10mg,magnez-12mg- żelazo-0,30mg;,- witaminy;-E-0,6mg, - B1 -0,067mg, -B2 -0,053mg, C -10,2mg
Owoc granatu jest bogaty w witaminy; - beta- karoten, -C, E, B1, B6 oraz w składniki mineralne; wapń, potas, żelazo, cynk, miedź, selen. Zawiera trzy antocyjanidyny; definidynę, cyjanidynę pelargonidynę
Nasiona, których jest bardzo dużo w granacie, zawierają witaminy np.; beta-karoten, E, składniki mineralne; potas, magnez, fosfor. Porcja 100g nasion dostarcza 83kcal, 1,7 g białka, 18,7 g węglowodanów, około 20% tłuszczu, który stanowi surowiec do produkcji oleju jadalnego.

Walory lecznicze
Już Hipokrates uznawał wartość leczniczą granatów, zalecając spożycie soku przy bólach żołądka, a okrywę owoców przy dezynterii i do leczenia ran. Arabowie stosowali granat przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Owoc granatu od pradawnych czasów był wysoko ceniony w medycynie ludowej ze względu na swoje właściwości odmładzające i zapewniające płodność. Starożytna medycyna Chin uznawała owoc granatu, jako źródło długowieczności.
Obecnie na podstawie przeprowadzonych badań naukowych stwierdzono, między innymi; pozytywny wpływ owocu granatu na układ sercowo- naczyniowy, polecany przy niewydolności serca, nadciśnieniu, miażdżycy, zakrzepicy.Granat poprawia ukrwienie i przepływ krwi w mięśniu sercowym. Przeciwutleniacze zawarte w granatach pomagają zneutralizować wolne rodniki, chroniąc tym samym komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Badania wykazały, że leczenie wyciągiem z granatów znacznie hamuje rozwój komórek nowotworowych i aktywuje apoteozę- zaprogramowaną śmierć komórek. Polifenole zawarte w granacie między innymi desperatom redukują wzrost komórek nowotworowych, zapobiegają powstawaniu nowych. Badania te potwierdziły się w przypadku zmian nowotworowych; prostaty, płuc, jelit, skóry i piersi.
Kwas elanowy zawarty w owocach zapobiega aktywacji substancji rakotwórczych w toksynach komórkowych, które tracą swój potencjał wchodzenia w reakcje z DNA i wywoływani mutacji pobudzających rozwój raka.
Ekstrakt z owoców granatu to przeciwutleniająca ochrona dla mózgu i układu nerwowego.Polifenole zawarte w granatach przeciwdziałają chorobom Alzheimera i Parkinsona.
Owoc granatu spożywany systematycznie reguluje proces trawienia. Zawiera kwas cytrynowy i taninę o właściwościach ściągających, dlatego jest polecany w chorobach żołądka i problemami z trawieniem. Posiada silne właściwości przeciwzapalne. Łagodzi stany zapalne szczególnie w artretyzmie. Owoc granatu wzmacnia układ odpornościowo-immunologiczny. Ma działanie antybakteryjne, pomaga zapobiegać infekcjom i przeziębieniom. Owoc granatu działa pozytywnie na skórę, regeneruje i przyspiesza gojenie podrażnień. Stymuluje komórki tkanki łącznej do syntezy kolagenu, wygładza zmarszczki itp.

Owoce granatu posiadają właściwości:
- wzmacniające układ sercowo-naczyniowy, polecane przy nadciśnieniu, miażdżycy itp.
- przeciwnowotworowe, polecane przy nowotworach prostaty, płuc, skóry, jelit, piersi
- przeciwzapalne, polecane przy artretyzmie, reumatyzmie,
- immunostymulujące, wspierające układ odpornościowy – polecane przy grypie, anginie, przeziębieniu itp.
- przeciwastmatyczne- polecane przy astmie,
- regulujące metabolizm- polecane przy cukrzycy i wysokim poziomie cholesterolu
- normalizujące procesy hormonalne- polecane przy menopauzie i zespole napięcia przed miesiączkowego,
- regenerujące, spowalniające proces starzenia,
- wspierające układ pokarmowy, polecane przy chorobach żołądka i problemach z trawieniem itp.

We współczesnym lecznictwie używa się łupin owocowych, w których znajdują się duże ilości garbników, alkaloidów, flawonoidów, antocyjanów ( pochodnych cyjanidyny, pelargonidyny, kwasów fenolowych, elagowego i galusowego. Alkaloidy i garbniki zawarte w łupinach niszczą pasożyty w przewodzie pokarmowym.

Wybór i przechowywanie
Granaty należy wybierać ciężkie w stosunku do rozmiarów z gładką, cienka, naprężoną i połyskującą skórką. Przechowywać w suchym i chłodnym miejscu - dzięki temu zachowają świeżość około miesiąca. W lodówce można je przechowywać dwa miesiące, natomiast nasiona można trzymać w lodówce w trzy dni lub zamrozić w szczelnie zamkniętym pojemniku około 6 miesięcy. Sok z granatów można mrozić około 6 miesięcy.

Przygotowanie i podanie
Aby usunąć nasiona, należy odciąć wierzch owocu i naciąć skórkę pionowo, umieścić granat w miseczce z wodą i rozerwać go na kawałki. Nasiona opadną na dno, a skórka i galaretowata osnówka będą pływać na powierzchni.Nasiona odcedzamy i podsuszamy. Spożywa się owoce świeże, głównie zaś sam sok. W tym celu owoc lekko się nagniata, wycina w okrywie otwór i wysysa sok przez słomkę.
Granat nie należy do owoców typowo deserowych. Główną jego wartością jest sok, który służy do wyrobu orzeźwiających napojów, znanej grenadiny, galaretek, soków zagęszczonych, sorbetów i win .Grenadyna, o pięknej czerwonej barwie wchodzi w skład wielu koktajli alkoholowych i bezalkoholowych. Świeży sok z granatu dodawany jest również do potraw z dziczyzny oaz wołowiny. Sok z granatów może wchodzić w skład sosu do drobiu.
Przepis; 2 szklanki soku z granatów, 1 szklanka miodu, 3 szklanki mrożonej żurawiny, 0,5 szklanki nasion z granatów, skórka z 1 cytryny lub pomarańczy.
Sok z granatów i miód przelać do rondla i zagotować, dodać żurawinę, dusić na wolnym ogniu, od czasu do czasu około 10-12 minut. Dodać skórkę i nasiona granatów, wymieszać, schłodzić. Ten doskonały sos można podawać do każdej potrawy.
Owoce granatu służą, jako element dekoracyjny, składnik surówek, sałatek owocowych i warzywnych, napojów, twarogów czy deserów.
Suszone i zmielone nasiona kwaśnych odmian granatów służą do produkcji przypraw, lub stanowią komponent mieszanek przyprawowych.
Owoc granatu, czy jego sok to to źródło długowieczności. W starożytnej Grecji roślinę tę czczono, jako świętą, jako symbol wiecznej młodości i płodności. Ma niezwykłe właściwości lecznicze, które zostały naukowo potwierdzone, o czym świadczy wiele publikacji naukowych i medycznych. Są nie do zastąpienia dla osób aktywnych fizycznie, w szczególności trenujących siłowo.
Autor:Maria Szustakowska-Chojnacka
Źródło; D. Grotto ‘’!01 produktów dla zdrowia i urody’‘, W. Janitz, M. Jelińska ’’Owoce południowe na stole’’,. Lewkowicz- Mosiej ’’Egzotyczne rośliny lecznicze’’, M. Romanowska ’’Słownik Sztuki kulinarnej’’, B. Hlava, D. lanska ‘’Rośliny przyprawowe’ ’strony internetowe; (www.zdrowie z natury.).
Rej.782./WSPOMAGANIE - 20/2014.04.14/JWIP.PL
Aktualizacja 2014.06.06, godz. 22:10