ARTYKUŁ Z 1997 ROKU


Nazywa się WITOLD MAJCHRZAK. Ma osiemdziesiąt lat i jest ostatnim żyjącym zawodnikiem z polskiej: „stajni atletycznej”, którą tworzyli tacy mistrzowie, jak Władysław Pytlasiński, Stanisław Cyganiewicz, Teodor Stekker i niedawno zmarły Stanisław Niwiński.
Urodził się w Berlinie, a w cztery lata później rodzina zabrała go do Bydgoszczy. Mieszka tam do dziś. Pięć lat temu był bohaterem jubileuszu, o jakim dotąd chyba się nie słyszało. Otóż 75 letni Witold Majchrzak postanowił wtedy, po sześćdziesięciu latach wyczynu sportowego, przejść na zasłużoną emeryturę. Aby jednak nikomu nie wydawało się, że zasłużony mistrz nagle stracił parę w mięśniach, zarządził on przytransportowanie sztangi i na oczach świadków wycisnął leżąc 150 kilogramów.

Przymiarka w barze piwnym
Kapral batalionu pancernego Witold Majchrzak nie zdążył przekroczyć granicy rumuńskiej. Nie zdążyli też koledzy z jego czołgu. !7 września 1939 roku przed samą granicą w Buczaczu otoczyli ich Rosjanie. Po wielu dniach tułaczki pod lufami karabinów Majchrzak dobił do obozu dla internowanych w Kozielsku.
Nie wiadomo dziś, gdzie trafiłby Majchrzak, gdyby Rosjanie wiedzieli, że 22 – letni kapral rok wcześniej został mistrzem w zapasach, a ponadto był mistrzem Pomorza w boksie. Być może znalazłby się po stronie „białoruskich” mimo odcisków na dłoniach, które przecież wzięły się od ćwiczeń z ciężarami, a nie od pracy fizycznej. Manipulacje z podziałami zabrały jednak enkawudystom tyle czasu, że w ich dokumenty zdążyli zajrzeć Niemcy. Wypatrzyli tam, iż Witold Majchrzak urodził się w Berlinie. Zabrali go do lagru w Bawarii, gdzie z racji płynnej znajomości języka niemieckiego pełnił funkcję tłumacza.
Próbowano go tam zgermanizować. Na siłę. – Ale kto mógł mieć więcej siły od mistrza w zapasach? – śmieje się dzisiaj pan Witold. – Nie dali rady, więc przydzielili mnie bauerowi do pomocy.
Zdarzało się, że po pracy w gospodarstwie Majchrzak zachodził do baru piwnego razem z synem bauera. Jeden z osiłków skonstruował kiedyś ekspander, dawał chłopakom do rozciągania i wyśmiewał ich, bo nikomu nie udało się ta sztuka. Któregoś dnia zawołał niespodziewanie: - A może Witold się przymierzy? Majchrzak oczywiście rozciągnął sprężyny! Zanim minęło zaskoczenie, Sym bauera błysnął refleksem: - Uciekaj, Witold, bo on cię zabiją! Niemcy nie mogli ścierpieć, że pokonał ich jakiś tam Untermensch. Sięgnęli do pistoletów, ale Majchrzaka już nie było. Później udało mu się przekonać Arbeitsamt, że przecież może pracować w Bydgoszczy, która od dwóch lat była miastem niemieckim.

Kudłaty przeciwnik
Latem 1942 roku do Bydgoszczy przyjechał niemiecki cyrk z programem „Menschen – Tierse - Sensation”. Dyrektor Max Schmidt, jeszcze do niedawna atleta o europejskiej sławie, pojawił się na arenie z 300 – kilogramowym niedźwiedziem w kagańcu. Zaproponował publiczności test na siłę i odwagę. Kto podejmie walkę z jego brunatnym podopiecznym, zarobi dużo pieniędzy, a kto wygra pojedynek, zarobi jeszcze więcej. Na trybunach było wielu umundurowanych osiłków, ale propozycji nie przyjął nikt. Któregoś wieczoru, w cyrku pojawił się Witold Majchrzak. Miał 25 lat, ważył 67 kg przy wzroście 170 cm. Wyglądał dość licho, kiedy stanął przy potężnie zbudowanym niemieckim dyrektorze. Zameldował, że gotów jest do walki. Głosy pełne zwątpienia uciszyły się dopiero wtedy, gdy Polak na najmniejszym palcu reki podniósł w górę 25 – kilogramowy odważnik.
- Kiedy miś stanął na tylnych łapach i ryknął wcale nie „sportowo”, poczułem przejmujący dygot łydek – relacjonuje dziś 80 – letni pan Witold. – To nie była zabawa. Niedźwiedź miał wprawdzie kaganiec na pysku, ale pazurów nikt mu zawczasu nie obciął. A gdy poczułem jego potężne lapy na ramionach, natychmiast zrozumiałem, na czym polega walka w kategorii „open” (konkurencja, w której przeciwnicy mogą znacznie różnić się wagą ciała).
Długo zastanawiał się, co robić, aby położyć przeciwnika. Postanowił wykorzystać moment, kiedy zwierzę dostawia jedna tylną łapę do drugiej, pozostając na ułamek sekundy w stanie niezupełnej równowagi. Błyskawiczny przerzut przez biodro wyszedł idealnie. Trzysta kilogramów łomotnęło z hukiem o deski.
Dyrektor zaproponował powtórkę następnego wieczoru, Gdy tylko Majchrzak poczuł pazury niedźwiedzia na ramionach, od razu zorientował się, że miś „zmienił styl”. Trudno było poskarżyć się sędziemu, że przeciwnik fauluje. Czy ta agresja zwierza wynikła z pamięci o niedawnej porażce, czy też z jakichś innych powodów – trudno zgadnąć… Gdy Majchrzakowi udało się wreszcie wyrwać, jego twarz spłynęła krwią. O mało nie stracił oka, za to chęć do zarabiania „po gladiatorsku” odeszła mu raz na zawsze.

Eliminacja dla narzeczonych
W Majchrzakowskim „sanktuarium” centralne miejsce zajmuje sztanga. Lekko zardzewiała, oparta na stojakach, wygląda dość majestatycznie z racji dużej liczby stalowych talerzy nałożonych po obu stronach.
Swoją drogą, sztanga Majchrzaka ma własna historię… matrymonialną! Dosłownie. Sam mistz niechętnie o tym dziś mówi, ale znajomi wszystko wiedzą. Oto, co na ten temat opowiada jeden z najlepszych polskich kulturystów lat 60. i 70., Jan Włodarek.
-Witek uświadomił sobie w końcu, że własnych dzieci na sportowców nie wychowa, więc zaczął polować na zięcia – sportowca. Dolores była ładną dziewczyną, toteż kręciło się koło niej wielu chłopaków. Niestety, trzeba było mięć wyjątkowe predyspozycje, aby zasłużyć na „tytuł zięcia”. Kto tylko pojawił się w domu Majchrzaków, był natychmiast wzywany przez seniora rodu do sportowego gabinetu. Tam już na sztandze czekał odpowiedni ciężar, przygotowany nie tylko na miarę możliwości wystraszonego chłopaka, ile na miarę wyobrażeń mistrza o pożądanej kondycji przyszłego zięcia. Wyciśniesz bracie co trzeba, to masz szanse u mojej Dolores, nie wyciśniesz – zmykaj!. Trafił się krzepki marynarz, który sprostał wszystkim wymaganiom i odbył się ślub!

Mistrz w "nowym kształcie"
Po wojnie Witold Majchrzak wystartował w kilkudziesięciu turniejach zapaśniczych, dorabiając się tytułu wicemistrza Polski.
- To były pionierskie czasy! –uśmiecha się pan Witold.
- W czterdziestym szóstym pojechaliśmy wagonem towarowym z Bydgoszczy do Warszawy na mecz w zapasach. Po dwudziestu godzinach byliśmy na miejscu, ale w stolicy zginął nam gdzieś zawodnik wagi ciężkiej. Warszawiacy mieli w tej kategorii stukilogramowego kolosa, a ja ciągle ważyłem 67 kg. Ponieważ wszyscy nasi przegrali swoje pojedynki, więc wypadło mi bronić honoru miasta. Pomyślałem sobie, że z niedźwiedziem walczyłem, to i z człowiekiem nie powinienem się bać. Nasz kierownik zapytał tamtego „misia”, czy zechce walczyć z lekkim. Zgodził się. Wyszedł na ring i wrzasnął. Który to? Ten? Dawać go tu, byle prędko, bo czas ucieka! Zanim zorientował się, rzuciłem nim o matę aż jęknął. Sędzia był tak zaskoczony, że nie odgwizdał końca, więc musiałem walczyć dalej. W dziewiątej minucie rzuciłem go na matę po raz drugi…
Niejako przy okazji, czyli z „marszu”, Majchrzak został też rekordzistą kraju w podnoszeniu ciężarów. Podrzucił 117,5 kg, co dało mu pierwsze miejsce w kategorii lekkiej. Jego numerem popisowym było jednak wciąż podnoszenie nad głowę 25 – kilogramowy odważnik najmniejszym palcem u reki. Czegoś takiego chyba nikt inny nie dokonał do dziś.
- Apetyt miałem taki sobie – wyznaje skromnie pan Witold. – Jednorazowo mogłem zjeść nawet kilo parówek i na deser jajecznicę z piętnastu jaj. A ponieważ dużo przy tym ćwiczyłem ciężarami, więc ta sila, która siedziała we mnie od dziecka, nabrała nowego kształtu.
„Nowy kształt” już wkrótce ważył 110 kilogramów. Klatka piersiowa w obwodzie liczyła sobie 132 centymetry.
W roku 1974 jako jedyny Polak został zaproszony do udziału w konkursie o tytuł „Mister Universum”. Potężnie zbudowany siłacz z Polski nie miał zbyt dużych szans w konkurowaniu z muskularnymi, ale raczej szczupłymi zawodnikami z Zachodu, odżywianymi specjalnymi preparatami chemicznymi.
- To były początki „wielkiej sportowej chemii”, jaka zapanowała później na halach i stadionach stwierdza pan Witold. – Teraz nie ma pojedynków między zawodnikami, ale między aptekami i wytwórniami. Fabryki narzuciły młodym ludziom styl, który ich w końcu zniszczy. No bo jak długo organizm może funkcjonować na najwyższych obrotach, które wymusza doping?

Na scenie teatralnej
Oglądałem plakat teatralny, reklamujący sztukę „Iwona, księżniczka burgunda”. Na nim widnieje odręczny wpis reżysera Krzysztofa Rościszewskiego: „Serdecznie dziękuję Panu Witoldowi Majchrzakowi, nestorowi polskiej kulturystyki, za wspaniały pokaz siły, bez czego przedstawienie „Iwony” byłoby uboższe”.
- Robił pan za aktora? – pytam zaskoczony.
- A jakże! – śmieje się pan Witold – Teatrowi groziła plajta, więc zaprosili mnie na scenę i od razu zrobiło się pełno na widowni. Niech Pan napisze, że był yp pierwszy przypadek w dziejach polskiego teatru, kiedy to do podniesienia poziomu zaangażowali atletę.
Okazuje się, że mistrz Majchrzak występował w sezonie 1985/86. Miał wtedy 68 lat. Na pytanie, co tam robił, odpowiada skromnie:
- Różne sztuczki…
- Te „sztuczki” sprawiały, że w teatrze gromadziły się tłumy, a bydgoski poeta i satyryk Zdzisław Pruss ułożył poemat satyryczny na część Majchrzaka i wydrukował go w dzienniku Wieczornym”. Publiczność uważała go za „aktora sportu”.
Jak Witold Majchrzak ocenia tych wszystkich, którzy zostali jego następcami. - Pracowałem latami na wszechstronność. Zaczynałem od siatkówki, wioślarstwa, boksu. Dzięki temu wytrzymałem aż 60 lat w sporcie wyczynowym, a teraz obowiązuje tak zwana wąska specjalizacja. To mi przypomina pewnego dyplomowanego stolarza, który niedawno nie potrafił odpowiednio dopasować drzwi do mojego domu. Gdy go zapytałem, co robi jako stolarz, odpowiedział, że pracuje na skomplikowanych maszynach i wpuszcza tam deski. To ja do niego: „Panie, pan nie jest stolarz, tylko deskowypuszczacz!”.No i co? Nie miałem racji. Fachowców w każdej dziedzinie życia zastąpili „wąscy specjaliści”.
Autor: Jan Pazurski

JWIP.PL. Powyższy artykuł był jednym z bardziej cenionych przez Witolda Majchrzaka. 10 lat po jego ukazaniu się w „Tygodniku Solidarność” dopadła Go ciężka choroba. Wówczas to Mistrz - w rozmowie z Janem Włodarkiem (choć miał jeszcze mnóstwo planów) przejawiał niepokój, iż po jego śmierci zostanie zapomniane to co zrobił dla Polskiej kulturystyki. Poprosił więc aby ten właśnie artykuł ( jak również inne o nim) w przyszłości przypominać w Internecie. Zmarł rok później 7 lutego 2009 r., w wieku 91 lat.
Doceniamy to, co zrobił dobrego w ciągu swego życia, pamiętamy o Nim. Na naszej Stronie, w galerii są Jego zdjęcia, a w tematycznych działach można przeczytać artykuły o Jego fascynującym życiu i osiągnięciach sportowych.
Oto tytuły artykułów:
- dział: Sylwetki
„Witold Majchrzak - atleta wszechstronny". Autor: Jan Włodarek
„Witold Majchrzak - ostatni siłacz Rzeczpospolitej". Autor: Jan Włodarek
„Powalił niedźwiedzia”. Autor: Paweł Kowalski
„Moje pierwsze spotkanie z Nestorem”. Autor: Jan Włodarek
„Najstarszy Kulturysta w Polsce” Autor: Marcin Matczak
„Człowiek na medal”. Autor: Małgorzata Wąsacz
„Witold Majchrzak – pancerniak z Artyleryjskiej”. Autor: Małgorzata Wąsacz.
„Wspominamy Witolda Majchrzaka". Autor: Małgorzata Wąsacz
„Wspominamy Witolda Majchrzaka (1917 -2009)". Aut. Zespół JWIP.PL
"Zmarł Witold Majchrzak – Nestor Polskich Kulturystów (1917 -2009). Aut. Jan Włodarek
- dział: „Pionierzy”
„Witold Majchrzak – legendarny kulturysta (1917 - 2009)”
„Witold Majchrzak olimpijczyk z … Brodnicy”. Autor: Paweł Kowalski
„Jego życiorys to gotowy scenariusz filmowy”, Autor: Stanisław Karabasz
„Pionierzy nauczania kulturystyki” Aut. Jan Włodarek
„Pamięć o pionierach kulturystyki”
„Pamiętamy” . Aut. Jan Włodarek
„Już odeszli”
„Czas zaduszkowych refleksji”. Autor: Jan Włodarek.
- dział „Jan Włodarek”
„Historia. Aktywność i osiągnięcia ( 1977 -1978)”. Aut. Jan Włodarek
„Historia. Kryzys i nadzieja(1971 -1976)”.Autor: Jan Włodarek
„Sopockie refleksje(1960 -1970). Autor: Jan Włodarek
- dział „Historia”
„Najsilniejsi w Towarzystwie (1957 -1982)”. Autor Henryk Jasiak
„W uznaniu… honorowe wyróżnienia IFBB”.
(J.W.).
Rej.810./PIONIERZY - 56/2014.10.30/JWIP.PL
Aktualizacja 2015.02.04, godz.21:19