|
|
Odwiedziło nas:
10030808
osób. |
|
|
| Wiesiołek dwuletni. Autor: Maria Szustakowska - Chojnacka |
Wiesiołek, nazywany niekiedy nocną świecą, a dawniej wierzbówką lub winozielem, pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie rośnie w stu kilkudziesięciu gatunkach. Z Ameryki różne gatunki wiesiołka przedostały się do Europy i Azji. W Polsce spotyka się go na lekkich, piaszczystych glebach, na obrzeżach suchych, sosnowych lasów.
Surowcem leczniczym są drobne nasiona. Znaczenie lecznicze nasion wiesiołka odkryto dopiero w 1919 roku. Przez wiele lat były one jedynym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych a zwłaszcza kwasu gamma-linolenowego I kwasu linolowego.
Dopiero w 1981 roku wykryto obecność tych kwasów w mleku kobiet a w roku 1986 -w oleju z nasion ogórecznika lekarskiego. Również białko znajdujące się w nasionach jest bardzo wartościowe-przypomina białko sojowe.
Jak wiadomo w tłuszczach występują kwasy nasycone, jednonienasycone i wielonienasycone. W kwasach nasyconych brak jest wiązań podwójnych, kwasy jednonienasycone mają tylko jedno wiązanie podwójne natomiast wielonienaycone-kilka. Obecność wiązania podwójnego jest odpowiedzialna za powstawanie izomerów położenia oraz izomerów geometrycznych cis-trans. Kwasy wielonienasycone zawierają od 2-6 wiązań podwójnych w cząsteczce. Konfiguracja łańcucha jest najczęściej typu cis.Istotnym czynnikiem decydującym o wartości żywieniowej tłuszczu jest obecność w jego składzie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (te ostatnie są oznaczane skrótem PUFA (poliunsaturated fatty acid)) a zwłaszcza linolowego oraz alfa –linolenowego, które tworzą pulę tzw. niezbędnych kwasów tłuszczowych (Essential Fatty Acids-EFA) utożsamiane z polskim określeniem – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Określa się je, jako egzogenne. (Muszą być dostarczane z zewnątrz wraz z pożywieniem, ponieważ organizm nie może sam ich wytworzyć) Właściwości NNKT (oprócz wymienionych kwasów) mają także związki należące do ich rodzin, kwas arachidonowy, eikozapentaenowy, (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA).
Te dwa ostatnie kwasy EPA i DHA znajdują się w rybach takich jak łosoś), które powstają w tkankach z kwasu linolowego i alfa -linolenowego. Kwasy te należą do rodzin n-6 i n-3.
Według norm amerykańskich trzy ostatnio wymienione kwasy nie są stricte kwasami niezbędnymi, przy dostatecznej ilości w pożywieniu kwasów linolowego i alfa-linolenowego. Wielonienasycone niezbędne kwasy tłuszczowe (NNKT czy WNKT) są integralnymi składnikami tkanek i dlatego muszą być dostarczone do organizmu już we wczesnym okresie życia. Oprócz roli strukturalnej biorą one udział w przemianach pośrednich różnych związków oraz w regulacji wielu ważnych czynności ustroju.Są prekursorami prostaglandyn, zwanych hormonami tkankowymi o wielorakim działaniu, które między innymi regulują czynność układu krążenia, wydzielania soków trawiennych, agregację płytek krwi i wiele innych czynności ustroju.
Kwas gamma-linolenowy GLA (C18: 3, n-6) należy do rodziny, n-6, posiada on 18 atomów węgla oraz trzy podwójne wiązania( oddzielone dwukropkiem od liczby atomów węgla,) Symbol n - 6 określa położenie pierwszego podwójnego wiązania licząc od grupy metylowej –CH3.Jest on szczególnym rodzajem WNKT, który może być wytwarzany przez organizm z kwasu linolowego(C18: 2).Kwas gamma-linolenowy jest niezbędny do biosyntezy prostoglandyn.
Kwas linolowy określany skrótem CLA od nazwy angielskiej(Conjugated Lin oleic Acid) bardzo efektywnie wspomaga przemiany metaboliczne tłuszczu oraz białka. Ma też silne właściwości regenerujące. Silnie redukuje tkankę tłuszczową oraz buduje beztłuszczową masę mięśniową poprzez szereg różnych mechanizmów. Działa także antynowotworowo. Podobnie jak inne kwasy nienasycone oprócz wpływu na obniżenie cholesterolu, kwas linolowy zmniejsza syntezę triacyloglicerolu, obniża ciśnienie tętnicze.
W odżywkach występuje sprzężony kwas linolowy, który jest izomerem kwasu linolowego, w którego cząsteczce, wiązania podwójne izolowane są wiązaniem pojedyńczym a konfiguracja geometryczna wiązań podwójnych może być zarówno cis jak i trans. Doświadczenia wykazały, iż w ciągu miesięcy można zwiększyć masę mięśni o 10% i zredukować zawartość tkanki tłuszczowej o15%. Działanie polega na zwiększeniu syntezy białek i zatrzymaniu azotu w mięśniach oraz złagodzeniu efektów hormonów działających katabolicznie.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny n-6 odznaczają się wysoką aktywnością biologiczną.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają dla sportowców a szczególnie dla kulturystów istotne znaczenie, gdyż w krótkim czasie można osiągać lepsze wyniki, poprawiają wytrzymałość, powodują przyrost czystej masy mięśniowej i szybką utratę tłuszczu. Codzienna dieta musi uwzględniać kwasy tłuszczowe omega-3, omega-6 w odpowiednich proporcjach.
Liczne badania wykazały, że olej wiesiołkowy utrzymuje na właściwym poziomie ciśnienie krwi, wspomaga leczenie chorób skóry, obniża podwyższony poziom cholesterolu, zmniejsza ilość zakrzepów naczyniowych, drętwienie i osłabienie nóg w początkowych stadiach stwardnienia rozsianego(przewlekła, postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego). Zmniejsza również nasilenie przykrych objawów reumatycznych, obniża odczyn zapalny stawów przy młodzieńczym reumatoidalnym zapaleniu stawów, działa korzystnie w tzw. zespole przedmiesiączkowym oraz zwiększa ogólną odporność organizmu.
Wielokrotnie stwierdzono, że brak kwasów nienasyconych w pożywieniu powodował u zwierząt doświadczalnych wiele niekorzystnych objawów, takich, jak słaby wzrost, wypadanie sierści, wrażliwość na infekcje i niechęć do reprodukcji. Objawy niedoboru, N NKT u ludzi występują dość rzadko. U niemowląt karmionych mlekiem odtłuszczonym lub mieszankami mlecznymi zawierającymi niedostateczną ilość kwasu linolowego zaobserwowano zmiany skórne, mniejszą odporność na infekcję oraz ogólnie gorszy rozwój fizyczny.
Zdaniem niektórych autorów, zbyt duże spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych może być przyczyną powstawania nowotworów, a także niedokrwistości.(NNKT powinny stanowić optymalnie 6% ogólnej kaloryczności pożywienia dorosłego człowieka, jako minimum przyjęto 3%w tym 1% przypada na kwas linolowy ok.2g).
Działanie wiesiołka;
•Działa przeciwzapalnie
•Obniża ciśnienie tętnicze krwi
•Obniża podwyższony poziom cholesterolu
•Zwiększa ogólną odporność organizmu itp.
Przypuszczalne działania;
•Leczy wypryski i inne schorzenia skórne
•Zmniejsza krzepliwość krwi itp.
Nie mogą stosować oleju wiesiołkowego kobiety planujące zajść w ciążę, będące w ciąży, które mają obfite krwawienia miesiączkowe oraz osoby biorące leki na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi itd. oraz dzieci poniżej 2 lat.
Preparaty zawierające olej wiesiołkowy oraz tran z olejem z wiesiołka znajdują szerokie zastosowanie w profilaktyce i leczeniu wielu chorób, np. przerostu prostaty oraz innych omówionych powyżej.
W ostatnich latach bardzo wiele prac badawczych poświęcono właściwościom oleju z wiesiołk (szczególnie amerykańskich), które wskazują na ogromne jego znaczenie w metabolizmie człowieka. Badania nad przydatnością oleju nadal nie ustają.
W kuchniach wielu krajów mięsiste korzenie wiesiołka używa się podobnie jak innych warzyw. Swoim smakiem przypominają nieco gotowaną szynkę i są surowcem do sporządzania sałatek jarzynowych, różnego rodzaju zapiekanek i zup. Najprostszą sałatką są ugotowane i pokrojone w kostkę korzenie, lekko posolone, skropione sokiem z cytryny i oliwą, Ugotowane korzenie można podawać podobnie jak szparagi, polane masłem lub sosem.
Autor: Maria Szustakowska - Chojnacka, 16 listopada 2008 r.
|
|
Nie należy rozpoczynać treningu siłowego pod wpływem środków dopingujących i odurzających. Przed wykonywaniem opisanych tutaj metod treningowych i ćwiczeń należy się skonsultować z lekarzem. Autorzy i właściciel strony JWIP.PL nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za skutki działań wynikających bezpośrednio lub pośrednio z wykorzystania informacji zawartych na tej stronie. |
|
|
Tylko aktywnych zapraszamy na forum
oraz
do Pionierów |
|
|
• 
