Jan Włodarek i Przyjaciele

Strona Główna

Nasz program

O nas

Forum

Galeria zdjęć

PIONIERZY

Kontakt

Artykuły:

Statystyka

Odwiedziło nas:
10454783
osób.

Oni są z nami:

Bóle okolicy lędźwiowej u ciężarowców i kulturystów. Autor: Tomasz Mrozowski

Bóle pleców należą do najczęstszych dolegliwości współczesnej cywilizacji. Kręgosłup to wyrafinowana konstrukcja, ułatwiająca nam utrzymanie pozycji wyprostowanej, dzięki sile mięśni i mechanicznym właściwościom kości. Każda tego typu konstrukcja ma ograniczoną wytrzymałość mechaniczną - nie inaczej jest z kręgosłupem.
Nieprawidłowo wykonana próba dźwignięcia zbyt dużego ciężaru, gwałtowny ruch bądź uderzenie, mogą spowodować jego uszkodzenie. Również niewielkie, ale długo trwające niekorzystne obciążenia kręgosłupa mogą owocować "zmęczeniem materiału" i bólem. Do obciążenia pleców mogą przyczynić się ciężka praca, siedzący tryb życia. W większości przypadków bóle pleców są krótkotrwałe i nie powodują niebezpiecznych powikłań, bywają bardzo uciążliwe. Bóle pleców mogą wystąpić w każdym odcinku kręgosłupa. Najczęściej lokalizują się one w karku (kręgosłup szyjny) i w okolicach krzyża (kręgosłup lędźwiowy).
Ból pleców to najczęściej dotkliwy ból, który nasila się podczas ruchu. Kaszel i śmiech także mogą przyczynić się do zwiększenia dolegliwości. W większości przypadków zmniejszenie bólu przynosi pozycja leżąca, podczas której kręgosłup jest odciążony.

Ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej występujący u ciężarowców i kulturystów w toku ćwiczeń i zmuszający ich niejednokrotnie do czasowego, a nawet i trwałego przerwania treningów, stanowi wynik współdziałania wielu czynników, które ze względów praktycznych warto poznać.
Bóle okolicy lędźwiowej występują często w takim nasileniu, że zmuszają zawodnika do korzystania z pomocy lekarskiej. Ze względu na swój charakter i umiejscowienie mogą być rozpoznawane jako zapalenie korzonków nerwowych, lumbago, rwa kulszowa, zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, choroba nerek, choroba reumatyczna czy też wypadnięcie jądra galaretowatego.
I chociaż nie można w wielu wypadkach wykluczyć podobnych dolegliwości, najczęstszą przyczyną powstawania bóli tej okolicy u ćwiczących dyscypliny siłowe jest zespół przyczyn, dających się ogólnie określić jako SKUTKI ZŁEJ ZAPRAWY TRENINGOWEJ. Doświadczenie bowiem uczy, że zwykłe zaprzestanie ćwiczeń usuwa te dolegliwości, które wracają przy ponownym podjęciu treningów. Czasem jednak zmiany urazowe są tak masywne, że samo zaprzestanie ćwiczeń nie pomaga wcale lub tylko w nieznacznym stopniu.

Dla zrozumienia mechanizmu powstawania wymienionych dolegliwości należy choć po krótce omówić wybrane zagadnienie z fizjologii pracy mięśniowej, biomechaniki i anatomii opisowej.
Jednym z celów treningu sportowego jest wypracowanie STEREOTYPU DYNAMICZNEGO czyli jednoczesnej, skoordynowanej funkcji określonych grup mięśniowych w zgodnej współpracy ze wszystkimi niemal organami ustroju pod naczelnym kierunkiem centralnego układu nerwowego. Przykłady takiej koordynacji: by nastąpił efektywny, całkowity i sprawny skurcz jakiegoś mięśnia, przeciwstawny mięsień, tzw. antagonista, pod wpływem hamującego działania kory mózgowej musi ulec jednocześnie całkowitemu rozluźnieniu. Zaburzenie tej koordynacji, tzw. indukcji jednoczesnej, utrudnia lub wręcz uniemożliwia wykonanie zamierzonego ruchu.

Istnieje również mechanizm tzw. INDUKCJI NASTĘPCZEJ, w wyniku której pobudzenie przechodzi w hamowanie a hamowanie w pobudzenie: mówiąc prościej: po skurczu mięśnia musi nastąpić jego rozluźnienie, a po rozluźnieniu skurcz. Te wzajemne stosunki między ośrodkami nerwowymi w mózgu wyrażają powiązania czynnościowe między grupami mięśniowymi będącymi w stosunkach antagonistycznych.

Takie wzajemne stosunki panują nie tylko między mięśniami realizującymi ruch w jednym stawie, ale i między mięśniami znacznie od siebie oddalonymi: np. przy chodzeniu, w chwili skurczu prostowników podudzia nogi prawej, występuje jednocześnie hamowanie, wyrażające się rozluźnieniem tych samych prostowników nogi lewej.

Istnieje również KOORDYNACJA JEDNOKIERUNKOWA, sprzymierzonego współdziałania między antagonistami, powodującymi ruch w tym samym stawie. Np. przy staniu utulenie nogi jest możliwe, dzięki jednoczesnemu skurczowi zginaczy i prostowników uda i podudzia. To samo występuje w przysiadzie.

Znane jest również zjawisko tzw. DOMINANTY, kiedy to mięśnie, reagujące zwykle na bodźce odmiennie, w wypadku wykonywania szczególnie ważnego ruchu zmieniają charakter swego działania — dla wzmożenia tej dominującej czynności. Należy tu podkreślić, że wymienione wyżej układy koordynacyjne nie są czymś stałym, lecz posiadają charakter dynamiczny. Wyuczone w czasie treningów czynności ruchowe, oparte na wypracowanej koordynacji mięśniowej, w wypadku zaniechania ćwiczeń ulegają rozkojarzeniu i w rezultacie sprawny niegdyś ruch po dłuższej przerwie treningowej przebiega nieprawidłowo. W TEJ ZAPOMNIANEJ KOORDYNACJI MIĘŚNIOWEJ TKWI CZĘSTO PRZYCZYNA USZKODZEŃ MIĘŚNIA. PRZYCZEPU BĄDŹ WIĘZADŁA.

Reasumując powyższe można stwierdzić, że wyuczona droga treningów, harmonijna współpraca określonych grup mięśniowych nie jest stała, musi być ciągle podtrzymywane ćwiczeniami i w razie rozkojarzenia, wywołanego przerwą w zaprawie, doprowadza do rozkojarzenia, będącego jedną z przyczyn powstawania uszko¬zeń mięśnia, ścięgna, więzadła a nawet, objętego czynnością, stawu.

Przytoczenie tych mechanizmów koordynacyjnych zmierza w naszych rozważaniach do wyjaśnienia zjawisk fizjologicznych, które odgrywają istotną rolę w powstawaniu urazów mięśniowych. Dla uproszczenia sprawy pomijamy tu cały szereg ważnych zagadnień z za kresu innych mechanizmów koordyacyjnych. Należy jedynie pokrótce wspomnieć, że istnieje również koordynacja mięśniowo-wegetatywna, która polega, z grubsza biorąc, na zsynchronizowaniu działania wszystkich prawie narządów naszego organizmu z wykonywaną aktualnie pracą mięśniową.
W wysiłku mięśniowym bowiem bierze udział cały organizm człowieka; płuca dostarczają więcej tlenu do procesów spalania, układ sercowo-naczyniowy sprawniej doprowadza ten tlen do pracujących mięśni i szybciej odprowadza produkty spalania wywołujące objawy zmęczenia, wątroba dostarcza cukier z własnych zapasów, nerki, układ trawienny, gruczoły wydzielania wewnętrznego, skóra — jak zresztą i wszystkie pozostałe narządy i układy narządów — w swej nasilonej pracy wzmagają procesy spalania, odnowy, wydzielania, wydalania, termoregulacji — niezbędne do wytwarzania energii pokrywającej zapotrzebowanie pracujących mięśni. Słowem, jak mówią fizjolodzy, „CAŁY ORGANIZM W SŁUŻBIE PRACUJĄCYCH MIĘŚNI".

Na tle wyżej wymienionych mechanizmów koordynacyjnych należy wyjaśnić, że niektóre tylko z nich są wrodzone; ogromną większość każdy musi sobie sam wyrobić drogą treningu. Niezdarność ruchów dziecka, obserwowana przy pierwszych próbach wykonania zamierzonej czynności, jest właśnie objawem braku koordynacji: dopiero w toku ciągłego powtarzania zamierzone ruchy nabierają cech sprawności, by wreszcie osiągnąć wysoki stopień obserwowany np. u dobrze wyszkolonych gimnastyków.

Doszliśmy w swych dotychczasowych rozważaniach do dalszego, praktycznego wniosku, że WŁAŚCIWE, CELOWE I SPRAWNE WSPÓŁDZIAŁANIE MIĘŚNI W OKREŚLONEJ PRACY, ZAPEWNIAJĄCE W WYSOKIM STOPNIU UNIKNIĘCIE URAZU, MOŻNA OSIĄGNĄĆ W DRODZE PRAWIDŁOWO PROWADZONEGO TRENINGU.
Autor: dr Tomasz Mrozowski („Sport dla Wszystkich” 1964). Przygotował : Piotr Puchalski 28 grudnia 2008 r.

Nie należy rozpoczynać treningu siłowego pod wpływem środków dopingujących i odurzających. Przed wykonywaniem opisanych tutaj metod treningowych i ćwiczeń należy się skonsultować z lekarzem. Autorzy i właściciel strony JWIP.PL nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za skutki działań wynikających bezpośrednio lub pośrednio z wykorzystania informacji zawartych na tej stronie.

Ostatnie Artykuły