Arunas Petraitis (z Litwy) wydał ostatnio kolejny magazyn kulturystyczny „Jaga 2011 - 2012. Panorama”, w którym tradycyjnie są reportaże z zawodów mistrzowskich na Litwie oraz szczegółowe ich wyniki. Są też informacje o ważniejszych imprezach przeprowadzonych w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy poza granicami kraju. Ponadto można przeczytać wywiady z zawodnikami oraz ciekawe relacje ze spotkań organizatorów litewskiej kulturystyki. Ważnym akcentem tego magazynu jest część historyczna poświęcona początkom litewskiej kulturystyki, tj. okresowi w latach 1967 - 1978.
Są to lata (do 1972 roku), w których redaktor Stanisław Zakrzewski propagował kulturystykę w Polsce na łamach czasopisma „Sport dla Wszystkich” oraz w licznych książkach.

Już pod koniec lat 50. zachęcał do ćwiczeń: - „Wykorzystaj wielką szansę! Póki jesteś młody możesz kształtować swe ciało. Możesz usuwać rażące wady budowy.(…) Zdecyduj się, czy chcesz być silny czy słaby, dobrze czy źle zbudowany (…) czy wolisz wzbudzać podziw pięknie rozwiniętą muskulaturą, śmigła sylwetką (…). Jeśli chcesz zdobyć siłę, wskażemy ci, jak zyskać również sprawność fizyczną i zdrowie”!

W latach 60. Redaktor napisał w książce „ABC młodego siłacza”: - „Organizm ludzki można wzmocnić i zahartować przez uprawianie ćwiczeń, których zadaniem będzie usprawnienie pracy serca i płuc. Piękną sylwetkę dadzą racjonalne ćwiczenia kulturystyczne, a wysoką sprawność fizyczną zapewniają ćwiczenia zręczności, szybkości reakcji, rozwijanie gibkości aparatu ruchowego”.

Wydawnictwa zawierające zapewnienie, że „cherlak może stać się herkulesem, wystarczy, że zacznie ćwiczyć kulturystykę” szybko przenikały również do młodzieży sąsiednich państw, w tym na Litwę.

Już od lutego 1968 roku polscy kulturyście brali udział w zawodach na Litwie, a kulturyści tego kraju wielokrotnie startowali w Polsce (w Warszawie, Radomiu, Sopocie, Nałęczowie i Olsztynie. Kontakty sportowe między kulturystami Litwy i Polski oraz wymiana doświadczeń organizacyjnych przez działaczy dynamicznie wpływały na rozwój kulturystyki.

Pierwszy oficjalny kontakt sportowy między kulturystami Litwy i Polski miał miejsce w Warszawie w dniach 24 - 25 lutego1968 roku. W tych dniach odbył się mecz między AKS „Herkules” Warszawa z reprezentacją kowieńskich kulturystów, występujących pod nazwą „Dąb”. W 3-osobowych zespołach wystąpili: Wiesław Szydłowski, Andrzej Laskowski i Zbigniew Bieliński, zaś po stronie litewskiej: K. Alszałskas, A.Samajałskas oraz K. Zusinas.

Kilka miesięcy później reprezentacja warszawskiego „Herkulesa” (J. Rek, Zb. Bieliński, L. Borowiec, W. Szydłowski, B. Filipek, J. Kondracki, A. Laskowski, B. Paprot i W. Biodrowski) rywalizowała w Kownie z reprezentacjami miast ówczesnego ZSRR, w tym m.in. Wilna, Kowna, Leningradu, Moskwy.

W następnym roku, w marcu kulturyści „Błyskawicy” (Jan. Włodarek, Wiesław Szydłowski, Sławomir Filipowicz, Jacek Puściński, Krzysztof Polubiec, A. Szefer, zespołem kierował Stanisław Zakrzewski), uczestniczyli w ogólnorosyjskich zawodach atletycznej gimnastyki (kulturystyki), które odbyły się w Tiumeniu (Zach. Syberia). I w nich również startowali litewscy zawodnicy.

Należy też wspomnieć o zawodach Warszawa – 69”, połączonych z 24 rocznicą wyzwolenia stolicy. Na zaproszenie warszawskiej „Błyskawicy” stawiła się 9 osobowa reprezentacja Litwinów oraz dwóch kulturystów z Tiumenu, w tym Jewgienij Kołtun.
To był początek serdecznych, a wręcz przyjacielskich spotkań, które w następnych latach stały się jeszcze bardziej owocne. Można np. wymienić wspólne starty w zawodach „Trybuna Ludu”, „O Puchar Przewodniczącego Rady Głównej Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe” itd.

O kilku tych zawodach Arunas Petraitis wspomniał na stronach ostatniego wydania magazynu „Jaga”, opisując pierwsze lata litewskiej kulturystyki. Zapewne ma do nich osobisty stosunek , a może darzy je sentymentem, gdyż w nich uczestniczył jako członek kierownictwa drużyny litewskich kulturystów. Jemu jak i mnie pozostaje teraz wspólnie napisać obszerny artykuł o rywalizacji kulturystów Polski i Litwy w latach 1968 -1972. Do współpracy trzeba będzie jeszcze namówić Josefa Svub, który w czeskim portalu kulturystycznym prowadzi „Kronikę” poświęconą kulturystyce z dawnych lat. Wydaje się, że to dobry pomysł, bo już od ponad 45 lat kulturyści Czech i Słowacji rywalizują z kulturystami Polski i Litwy, a o tym nie wiedzą młodzi czytelnicy.

Arunas jest członkiem Zespołu JWIP.PL i często przesyła nam ciekawe materiały i zdjęcia z zawodów na Litwie, m.in. z lat 60-tych. Ostatnio otrzymaliśmy m.in. unikalne zdjęcie z zawodów „Warszawa – 69”, które tutaj prezentuję.
W lutym 2013 roku Litewski Związek Kulturystyki planuje zorganizować spotkanie pionierów litewskiej kulturystyki, na które prawdopodobnie zaprosi kilku leciwych weteranów warszawskiej kulturystyki, którzy w latach 60 - tych często mierzyli się z kulturystami litewskimi.
Aut. Jan Włodarek, lipiec 2012
Rej.780./ j.w. - 52/ 2012.08.11./JWIP.PL