Podstawą wyników w każdej dyscyplinie sportu, a więc i w kulturystyce, są trzy elementy: trening, odżywianie, odnowa (regeneracja)) organizmu. Na ten trzeci element nasi kulturyści zwracają mało uwagi. Tymczasem odnowa organizmu gwarantuje zdolności do następnego treningu, a tym samym efekty. Czołowi kulturyści potrafią trenować dwa razy dziennie, ale też u nich pełna regeneracja organizmu następuję już po ok. 9 godzinach. Nie dzieje się tak samoistnie, trzeba bowiem znać przebieg procesu odnowy i umiejętnie nim kierować.

Utarło się przekonanie, że proces odnowy biologicznej organizmu w sporcie polega na regularnym korzystaniu z sauny, masaży podwodnych ręcznych. To prawda, są to niezwykle ważne, chociaż nie zawsze dostępne (przynajmniej dla ćwiczących kulturystykę) elementy procesu odnowy. Rzadko kto zdaje sobie jednak sprawę, jak ważnym czynnikiem odnowy biologicznej jest sen i unikanie stresów.

Sen stanowi skuteczną i ważną funkcję naszego ciała, decyduje w dużej mierze o regeneracji organizmu i energii zużytej na treningu. Jak wykazały badania, najważniejsza dla procesu odnowy jest nocna faza snu (głęboka, zwana REM). U ludzi pozbawionych nocnego snu obserwuje się zahamowanie wydzielania adrenaliny do krwi i inne niekorzystne dla organizmu objawy. Zapotrzebowanie na sen jest sprawą indywidualną, ale wynosi przeciętnie 6 – 8 godzin. Jak wykazały obserwacje, dla intensywnie trenujących bardziej korzystne pod względem odnowy są krótkie 20 -30 minutowe drzemki w ciągu dnia.

U kulturystów przygotowujących się do zawodów obserwuje się występowania pewnych zakłóceń w śnie, które spowodowane są napięciem przedstartowym. Najlepszym lekarstwem na dobry, regenerujący sen jest uregulowany tryb życia, który wpływa na ustalenie optymalnego cyklu jawy i snu.

Warto też pamiętać, że zbyt intensywny trening, stany przetrenowania (tak częste u młodych, nie liczących się z siłami kulturystów) powodują bezsenność, a tym samym hamują procesy odnowy organizmu. Aby opanować w pełni ten proces, trzeba kontrolować swój biologiczny cykl jawy i snu.

Innym czynnikiem, mającym wpływ na odnowę, są stresy. W ogóle stresów nie można uniknąć, można jedynie do maksimum ograniczyć ich działanie. Jak to zrobić? Przede wszystkim ważna jest umiejętność psychicznego odprężania się w każdej sytuacji, np. przez zmianę trybu życia, zajęcia się inną pracą itd. Sportowiec przygotowujący do ważnych zawodów najbardziej narażony jest właśnie na działanie stresów. Dlatego np. Frank Zane na kilka tygodni przed zawodami trenuje samotnie, w jakimś zacisznym ośrodku, bez rywali. Tak samo czyni Robby Robinson. Obecność rywali na treningu powoduje napięcie, wpływa niekorzystnie na system nerwowy. Stąd chęć odprężenia. Trzeba też wiedzieć, że pod wpływem silnego stresu kwasy tłuszczowe przedostają się do krwi żylnej, co może powodować wiele dolegliwości i chorób, a już na pewno utrudnia proces odnowy intensywnie trenującego.

Jak zapobiegać stresom? Przede wszystkim przez unormowany tryb życia, dobre stosunki rodzinne i osobiste. Trening sportowy, a więc i kulturystyczny w ogóle wpływa kojąco na stresy, ale w wypadku wyczynowców, mistrzów – stresy są coraz silniejsze. Dlatego też, aby je zmniejszyć powinniśmy nauczyć się sztuki odprężania psychicznego i fizycznego, unikać picia alkoholu, zażywania leków, nie reagować zbyt silnie na małe, codzienne troski i kłopoty.

Aby ograniczyć stresy, a tym samym poprawić sobie warunki odnowy biologicznej organizmu po wysiłku fizycznym należy często zmieniać sposoby zachowania: uprawiać spacery, zajmować się lekturą, różnymi hobby. Jednym słowem wszystkim tym, co przynosi nam uczucie zadowolenia i czyni spokojnymi.
Autor: hj, ( „RF” połowa lat 80 –tych).

JWIP.PL: Czytającego artykuł autorstwa Henryka Jasiaka może zdziwić, że w jego treści nie ma nic o „odnawianiu” się środkami wspomagającymi typu sterydy lub innymi lekami niszczącymi organizm sportowców. Jest tylko wzmianka „unikać zażywania lekarstw”, którą należy zrozumieć jednoznacznie. Dziś już wiemy, że na przykład: „Deca-D…” stosowany w medycynie w chorobach (osteoporoza, zaawansowany rak piersi), czy popularny wśród kulturystów lek omnadren przepisywany chorym w „zespole pokastracyjnym, niedoczynności jąder” itd., mogą zdrowemu kulturyście przyjmującemu te i inne farmaceutyki, przyczynić się do raka prostaty, zaburzenia wzwodu, impotencji, bezpłodności, zerwania ściegien, przerostu serca, wzrostu ciśnienia, zakrzepy i zawału serca, pierwotnego nowotworu wątroby itp.

Miłośników wspomagania się anabolikami i innymi dopingującymi lekami medycyna nazywa się m.in. „chorymi na nadmierną muskulaturę”. Dla nich to właśnie psychiatrzy stworzyli ten termin medyczny.
Artykuł Henryka polecamy ćwiczącym, dla których zdrowie jest najważniejsze.
Rej.. 741/MEDYCYNA - 52/2013.09.08 /JWIP.PL
Aktualizacja 2013.11.07, godz.21:25